Η Ανατολική Θεσσαλονίκη υποδέχεται το νέο ΚΕΠΕΑ Θέρμης

Ένα πάγιο αίτημα για την Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία στη Θεσσαλονίκη ήταν η δημιουργία ενός δεύτερου ΚΕΠΕΑ στον νομό, έτσι ώστε να αυξηθεί η προσβασιμότητα στην Π.Ε. μιας τόσο μεγάλης περιοχής με εκατοντάδες σχολεία, όπως η περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης. Το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.) Θέρμης ιδρύθηκε στις 27.02.2018 στο Λιβάδι Βασιλικών, ένα ορεινό χωριό του Δήμου Θέρμης, σε υψόμετρο 740 μέτρων, με πλούσια ιστορία και πανέμορφα δάση. Στον οικισμό υπάρχουν κτίσματα που διατηρούνται από την εποχή της τουρκοκρατίας. Το χωριό περιβάλλεται από δασώδεις εκτάσεις βελανιδιάς, οξιάς, καστανιάς και πεύκης και ένα εκτεταμένο ήμερο λιβάδι.

Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται το ΚΕΠΕΑ έχει ανεγερθεί σύμφωνα με τις αρχές του ενεργειακού σχεδιασμού: χρήση φωτοβολταϊκών πάνελ για τον φωτισμό, ενισχυμένη θερμομόνωση τύπου θερμοπρόσοψης, συλλέκτης υδάτων, αντλίες θερμότητας.

Το ΚΕΠΕΑ Θέρμης στελεχώθηκε για πρώτη φορά την άνοιξη του 2022, όταν τοποθετήθηκαν οι εκπαιδευτικοί: Λουκία Λιθοξοΐδου, ΠΕ 60, ως Προϊσταμένη, Αριστείδης Κωνσταντινίδης, ΠΕ 81, και Αλέξανδρος Οικονομίδης, ΠΕ 80, ως Μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας.

Το πρώτο άνοιγμα του ΚΕΠΕΑ Θέρμης στην εκπαιδευτική κοινότητα της Ανατολικής Θεσσαλονίκης έγινε στις 28 Μαΐου 2022 σε γιορτινό κλίμα, ενώ τα επίσημα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν σχεδόν ένα χρόνο μετά, στις 10 Ιουνίου 2023 παρουσία πλήθους εκπροσώπων των Εκκλησιαστικών, Πολιτικών και Εκπαιδευτικών Αρχών.

Βασικό έργο του ΚΕΠΕΑ είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, στα οποία συμμετέχουν ομάδες μαθητών και μαθητριών της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα μονοήμερα προγράμματα απευθύνονται κυρίως σε σχολικές μονάδες της Περιφερειακής Διεύθυνσης Κ. Μακεδονίας, ενώ τα διήμερα και τριήμερα προγράμματα απευθύνονται σε όλη την επικράτεια και ειδικά σε πιο απομακρυσμένα από το ΚΕΠΕΑ σχολεία.

Από το φθινόπωρο του 2022 (αρχή της σχολικής χρονιάς 2022-23) ξεκίνησε η πιλοτική εφαρμογή τριών εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικών με το τοπικό περιβάλλον:

α. Ανακαλύπτοντας τη ζωή στα δάση του τόπου μας,

β. Παραδοσιακή αρχιτεκτονική και αειφόρος τρόπος ζωής και

γ. Βιοποικιλότητα και παραδοσιακές καλλιέργειες.

Στην περίοδο της άνοιξης του 2023 (Φεβρουάριος – Ιούνιος) σχεδιάστηκαν δύο νέα πιλοτικά μονοήμερα εκπαιδευτικά προγράμματα:

δ. Καταναλώνω, ΔΕΝ αποτελειώνω! και

ε. Περιβαλλοντικά παιχνιδο-ζητήματα στο Φράγμα Θέρμης.  

Συνολικά τη σχολική χρονιά 2022 – 23 τα παραπάνω προγράμματα του ΚΕΠΕΑ Θέρμης παρακολούθησαν 1500 μαθητές και μαθήτριες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και 150 συνοδοί εκπαιδευτικοί.

Τη σχολική χρονιά 2023-24 προστέθηκαν άλλα δύο πιλοτικά προγράμματα:

στ. Δρω για τον αέρα και

ζ. Θα ξαναέβαφα γαλάζια την θάλασσα!, το οποίο θα υλοποιηθεί στο παράκτιο μέτωπο του Δήμου Καλαμαριάς.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της Α’ Φάσης την περίοδο Οκτωβρίου 2023 και Ιανουαρίου 2024 χίλιοι μαθητές και μαθήτριες θα συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά προγράμματα του ΚΕΠΕΑ Θέρμης.

Επιπλέον, το ΚΕΠΕΑ Θέρμης υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα με σχολικές μονάδες, Δήμους και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στο πλαίσιο ευρωπαϊκών συνεργασιών (Erasmus, eTwinning). Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας πραγματοποιήθηκαν επτά συναντήσεις με 250 συμμετέχοντες Έλληνες και ξένους.

Για τη βέλτιστη υλοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του το ΚΕΠΕΑ Θέρμης συνεργάζεται με πολλούς από τους φορείς του Δήμου Θέρμης και σημαντικούς οργανισμούς που βρίσκονται στην περιοχή, όπως το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, την Τράπεζα Γενετικού Υλικού του ΕΛΓΟ-Δήμητρα, το ΦοΔΣΑ Κ. Μακεδονίας. Επίσης διευρύνει διαρκώς τις συνεργασίες με επιστημονικούς και άλλους φορείς σε όλη την περιοχή της Θεσσαλονίκης, όπως το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης και τις ΜΚΟ iSea και InCommOn – εργαστήριο Κύκλος. Πέρα από την άριστη συνεργασία με τον Δήμο Θέρμης το ΚΕΠΕΑ προχώρησε και σε συνεργασία με τον Δήμο Καλαμαριάς για την παραχώρηση χώρου στις δημοτικές βιβλιοθήκες του δήμου στο πλαίσιο της υλοποίησης του προγράμματος «Θα ξαναέβαφα γαλάζια την θάλασσα!».

Στο έργο του ΚΕΠΕΑ Θέρμης περιλαμβάνεται, επίσης, η οργάνωση και η υλοποίηση επιμορφωτικών σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δια ζώσης στις εγκαταστάσεις του Κέντρου ή των συνεργαζόμενων σχολικών μονάδων ή και διαδικτυακά. Από την άνοιξη του 2022 έως σήμερα το ΚΕΠΕΑ Θέρμης έχει προχωρήσει σε δεκαπέντε επιμορφωτικά σεμινάρια, είτε κατόπιν πρόσκλησης προς τους εκπαιδευτικούς (δέκα), είτε κατόπιν αίτησης των σχολικών μονάδων στο πλαίσιο της ενδοσχολικής επιμόρφωσης (πέντε).

Από τα δέκα σεμινάρια τα τρία έγιναν σε συνεργασία με άλλους φορείς- τα δύο διαδικτυακά, και τα επτά αυτοδύναμα στις εγκαταστάσεις μας. Ενδεικτικά κατά τη σχολική περίοδο 2022-23 υλοποιήθηκαν οι επιμορφωτικές ημερίδες: «Ανακάλυψη της φύσης και της κοινότητας του Λιβαδίου- Εαρινό άνοιγμα του ΚΕΠΕΑ Θέρμης», «Γνωριμία εκπαιδευτικών Κ. Μακεδονίας με το ΚΕΠΕΑ Θέρμης και το περιβάλλον του Λιβαδίου», «Η φύση και ο οικισμός του Λιβαδίου στα εκπαιδευτικά προγράμματα του ΚΕΠΕΑ Θέρμης», «Προσεγγίζοντας περιβαλλοντικές αξίες στα προγράμματα ΠΕ», «Βιοποικιλότητα στη σχολική αυλή», ενώ τη φετινή σχολική χρονιά έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι επιμορφωτικές ημερίδες «Αέρια ρύπανση και ποιότητα ζωής» και  «Το δάΣΟΣ στο επίκεντρο!».

Συνολικά, τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ΚΕΠΕΑ Θέρμης έχουν επιμορφωθεί 620 εκπαιδευτικοί δια ζώσης και διαδικτυακά.

Από το πρώτο έτος λειτουργίας το ΚΕΠΕΑ Θέρμης συμμετέχει σε περιφερειακά και εθνικά δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, που συντονίζουν άλλα ΚΠΕ/ ΚΕΠΕΑ της χώρας ή Διευθύνσεις Εκπαίδευσης μέσω Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ή Σχολικών Δραστηριοτήτων -όπως για παράδειγμα το Περιφερειακό Δίκτυο Π.Ε. «ΚΛΙΚ, προστάτευσέ το!» της ΔΔΕ Α. Θεσσαλονίκης, καθώς και σε ποικίλες σχολικές δράσεις σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο – όπως για παράδειγμα η δράση «Φυτεύω και Υιοθετώ ένα δέντρο, Δίνω ανάσα στη γη!» (ΚΕΠΕΑ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου). Τον Οκτώβριο της τρέχουσας σχολικής χρονιάς 2023-24 εγκρίθηκε με συντονιστικό φορέα το ΚΕΠΕΑ Θέρμης η ίδρυση Τοπικού θεματικού Δικτύου  Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Σχολείων Διευθύνσεων Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης με θέμα «Καταγράφοντας την αέρια ρύπανση». Στη συντονιστική επιτροπή του Δικτύου, πλην των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει οριστεί τακτικό μέλος ο Καζαντζίδης Ανδρέας, Καθηγητής Πανεπιστημίου, Διευθυντής Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Πατρών και αναπληρωματικό μέλος είναι η Δημητρίου Αναστασία, καθηγήτρια ΤΕΠΑΕ Α.Π.Θ., Φυσικές Επιστήμες και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, εξασφαλίζοντας έτσι την επιστημονική επάρκεια του δικτύου.

Στα μελλοντικά σχέδια του ΚΕΠΕΑ Θέρμης είναι:

• η λειτουργία του νεοϊδρυθέντος ΤΘΔ ΠΕ «Καταγράφοντας την αέρια ρύπανση»
• ο σχεδιασμός δύο διήμερων προγραμμάτων: α. «Πράσινες πολιτιστικές διαδρομές – αειφόρος τουρισμός» και β. «Περιδιαβαίνοντας τα δάση της ανατολικής Θεσσαλονίκης», η υλοποίηση των οποίων θα συνδυαστεί με τη μελλοντική λειτουργία του ξενώνα.
• Η διεύρυνση των συνεργασιών με επιστημονικούς και άλλους φορείς στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης
• Η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού
• δικό μας erasmus

Για τις ανάγκες επικοινωνίας και δημοσιοποίησης των δραστηριοτήτων του ΚΕΠΕΑ Θέρμης σχεδιάστηκε και λειτουργεί από την Παιδαγωγική Ομάδα το ιστολόγιο (τύπου ιστοσελίδας) www.blogs.sch.gr/kepea.thermis-livadi. Επίσης, υπάρχει συστηματική παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως η ομάδα στο facebook www.facebook.com/groups/347291747343542  και  το κανάλι στο youtube https://www.youtube.com/@user-cm5xd2db8f.

Είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται στο χώρο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ότι τα τελευταία χρόνια το Υπουργείο έχει παραμελήσει το θεσμό των Κέντρων με υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση. Οι παραπάνω δράσεις του ΚΕΠΕΑ Θέρμης υλοποιήθηκαν χάρη στη συνολική στήριξη του Δήμου Θέρμης και ειδικότερα της Διεύθυνσης Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού.