της Σύνταξης

Με τη διάδοση του Covid-19 και της πλανητικής επιδημίας, οι ιατρικές πρακτικές έχουν αναλάβει τη διαχείριση της ζωής μας και διαπλέκονται με την πολιτική, για να μη πούμε ότι την υποκαθιστούν. Η "ιατρικοποίηση" της πολιτικής κατά την περίοδο της πανδημίας συνδέεται άμεσα πια, τόσο με την ατομική όσο και κυρίως με την κοινωνική μας ζωή.

Οι δυστοπικές ταινίες καταστροφής ίσως έχουν περιγράψει αυτό που ζήσαμε, που ζούμε σήμερα. Απώλειες, πόνο, πολύ πανικό και φόβο και με απρόβλεπτες τις εξελίξεις, εξαιτίας ενός “αόρατου εχθρού”, του κορωνοϊού. Η ζωή έρχεται να αντιγράψει την τέχνη; φαίνεται πως ο κινηματογράφος δεν είναι μόνο θεαματικός, αλλά γίνεται πολλές φορές και προφητικός, ίσως γιατί το παρελθόν εμπεριέχει εν δυνάμει το μέλλον του ή καλύτερα τα δυνητικά μέλλοντα του.

Περισσότερα από τριάντα χρόνια συμπληρώνονται από την «είσοδο» της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε) στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και περίπου πάνω από μια δεκαετία  συζητάμε για  τον «αναπροσανατολισμό» της προς την εκπαίδευση για την Αειφορία (Ε.Α) και τη Βιώσιμη ανάπτυξη. Νέες αφηγήσεις – ίσως ανώφελες - για να δώσουμε νόημα και περιεχόμενο σε προσπάθειες να ξεπεραστούν δήθεν ελλείψεις και διαστρεβλώσεις από προηγούμενες λύσεις. Ελιγμοί μάλλον για να προκαλούν διαδικασίες αλλαγής χωρίς να αλλάζει τίποτα. Ποιο όμως είναι το  κεντρικό διακύβευμα?

Ζούμε την εποχή της παγκοσμιοποίησης, σε ένα κόσμο που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος, απροσδιόριστος και αβέβαιος, ενώ εμείς συνεχίζουμε να τον αντιλαμβανόμαστε αποσπασματικά και περιορισμένα, μέσα στο πλαίσιο της απαρχαιωμένης καρτεσιανής αντίληψης «των διαχωρισμών και των δυϊσμών» και  της Νευτώνειας μηχανιστικής λογικής - ως μοναδικό επιστημονικό πλαίσιο - «ζώντας, μάλιστα και  ως να μην υπάρχει αύριο».

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση από τη φύση της έχει ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά. Όπως τα στοιχεία: της Διεπιστημονικής και Διαθεματικής προσέγγισης στη μελέτη περιβαλλοντικών και κοινωνικών ζητημάτων, την ανάπτυξη της συνεργασίας και τη συμμετοχή σε δράση στην επίλυση ενός προβλήματος.

Στη Ρόδο, στις 20 Οκτώβρη 2017, πραγματοποιήθηκε το 7ο Διεθνές Συνέδριο για τη «Διαχείριση θυμάτων καταστροφών» με  ειδικούς επιστήμονες από 11 χώρες.

Η έννοια της αειφορίας  έχει σήμερα διεισδύσει στην ατζέντα κάθε διεθνούς και εθνικής  πολιτικής. Η  αέναη ανάπτυξη ως το κύριο δομικό στοιχείο του  κυρίαρχου καπιταλιστικού συστήματος, επινόησε την αειφόρο ανάπτυξη στην αναζήτηση της ισορροπίας  ανάμεσα στην ασύδοτη οικονομία , την κοινωνία και το περιβάλλον και σε αυτή την προσπάθεια  στρατεύτηκαν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί  όπως ο ΟΗΕ, ο ΟΟΣΑ, το ΔΝΤ, UNESCO,  κλπ.

Η ανάπτυξη που έχει καθιερωθεί ως το απόλυτο μέτρο κατάταξης μιας χώρας στο παγκόσμιο χάρτη, ήταν και εξακολουθεί να είναι συνυφασμένη με την οικονομική μεγέθυνση.

Βιώνουμε μια βαθειά και πολύπλευρη κρίση που αγγίζει κάθε πλευρά της ζωής μας. Βεβαιότητες ανατρέπονται, σταθερές μετατοπίζονται. Ανάγκη λοιπόν να ξαναδούμε τα πράγματα από την αρχή;

“Η πολιτική απόγνωση και η απελπισία αποτελούν πράγματι την κινητήρια δύναμη της καταστροφολογίας…….

... ο φόβος μάλλον δυσχεραίνει παρά βοηθά την ανάσχεση της καταστροφής...

Είναι σημαντικό, αν και δύσκολο, να απαλλαγούμε από την απελπισία. 

Το γιγαντιαίο διαθεματικό πεδίο των σχέσεων του ανθρώπου με τα “άλλα” ζώα, εκτείνεται από τις φυσικές επιστήμες μέχρι τις ανθρωπιστικές και προφανώς αφορά την καλλιτεχνική δημιουργία και τη συγγραφή. Το πεδίο αυτό εμφανίζεται ως μια από τις θεματικές αυτού του τεύχους, διαπερνώντας τις ενότητες άρθρα με κρίση και βιβλιοπαρουσίαση.

Καλοκαίρι

Και το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, το τελευταίο  σε μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων στη διάρκεια της κρίσης, στοχεύει στο να κάνει  όσο το  δυνατόν πιο «ελκυστική» τη δημόσια κτήση, στους μεγάλους επενδυτές, ξένους και ντόπιους.

Προγραμματισμένη εκχώρηση χώρων, που είναι τόποι της ζωής μας!!

Εκεί που ακουμπάει η στεριά τη θάλασσα, ο ανοιχτός ορίζοντας, το βαθύ μπλε του Αιγαίου, η εμπειρία της θάλασσας, τα καράβια για τα νησιά…

Η βαθιά και πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε, φαίνεται να δημιουργεί μια τεράστια πίεση και ανάγκη για βαθιές και ουσιαστικές αλλαγές σε κάθε πεδίο της ζωής μας, ανεξάρτητα προς ποια κατεύθυνση τις αντιλαμβάνεται ο καθένας και εδώ ακριβώς βρίσκονται οι δυσκολίες.

Επιπλέον, οι λύσεις που αναζητούνται μέσα στη δίνη των προβλημάτων, προωθούνται κυρίως ως μονόδρομοι:

1) στην οικονομία – ο δρόμος της αγοράς και του ανταγωνισμού,

2) στην πολιτική – ο δρόμος της οικονομικής μεγέθυνσης – του καπιταλισμού,

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο τυφώνας Χάϊγιαν, που έπληξε τις Φιλιππίνες, στις αρχές του Νοέμβρη και άφησε πίσω του χιλιάδες θύματα, αλλά και οι ανεξέλεγκτες τελευταίες πλημμύρες στον τόπο μας, με θύματα, στη Ρόδο και το Άργος, χαρακτηρίζονται  ως «φυσικές καταστροφές», που η ένταση τους κάνει τους υφιστάμενους μηχανισμούς ανεπαρκείς, ενώ όλο και μεγαλώνει την αντίληψη, ότι αποτελούν τις «νοσηρές πλευρές» της προόδου.

Η συζήτηση που ξεκίνησε στο 6^ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ, για τη σχέση των Φυσικών Επιστημών με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, συνεχίζεται και σε αυτό το τεύχος, με το άρθρο της Βασιλικής Παπαδημητρίου: “Κοινωνική διάσταση στις Φυσικές Επιστήμες του σχολείου και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση”. Στο άρθρο αναδεικνύεται και επιβεβαιώνεται μέσα από την προσέγγιση των αναλυτικών προγραμμάτων (STS), των δικτύων, καθώς επίσης και των συζητήσεων και των αντιπαραθέσεων που αναπτύχτηκαν  από τη δεκαετία του 80 και μέχρι σήμερα, η ανάγ