8ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ - Μια περιγραφή και μια αποτίμηση

To 8^ο Πανελλήνιου Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε.) με τίτλο «Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με στόχο την Αειφορία στην εποχή της κλιματικής αλλαγής», μετά από μια σχεδόν εξάμηνη περιπέτεια, ολοκλήρωσε με μεγάλη επιτυχία τις τριήμερες εργασίες του την Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020. Το 8^ο Συνέδριο που διοργάνωσε το Παράρτημα Δυτικής Ελλάδας της ΠΕΕΚΠΕ, προστίθεται στην χρονοσειρά των συνεδρίων της Ένωσης, η οποία έχει διάρκεια λίγο μεγαλύτερη από μια εικοσαετία. Αναλυτικότερα:

1^ο: 1999 Γλυφάδα

2^ο: 2004 Ουρανούπολη

3^ο: 2007 Αθήνα

4^ο 2008 Ναύπλιο

5^ο 2010 Γιάννενα

6^ο: 2012 Θεσσαλονίκη

7^ο: 2015 Βόλος

8^o: 2020 Πάτρα και τελικά στον κυβερνοχώρο

Το 8ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ είχε αρχικά προγραμματιστεί να γίνει στην Πάτρα, στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου, τον Μαρτίου του 2020. Αντιμετώπισε το εαρινό κύμα της πανδημίας και ενώ η διοργάνωση είχε φτάσει μέχρι και την ολοκλήρωση του προγράμματος, περίπου 15 ημέρες πριν την έναρξή του, η αναβολή του κρίθηκε αναγκαία λόγω των συνθηκών. Πράγματι 2-3 μέρες μετά έγινε το ολικό lockdown.

Έτσι το συνέδριο, μετά από σχετική αναμονή για την σταθεροποίηση της κατάστασης και μια ρεαλιστική απόφαση, έγινε διαδικτυακά. Αυτό σήμαινε ότι ουσιαστικά αναπροσαρμόστηκε το πρόγραμμά και όλες οι οργανωτικές λειτουργίες στα δεδομένα της ψηφιακής πλατφόρμας, εγχείρημα που αποδείχτηκε επιτυχές, αλλά καθόλου εύκολο γιατί δεν υπήρχε προηγούμενη εμπειρία.

Είναι προφανές ότι η COVID-19, καθόρισε αποφασιστικά τόσο την διεξαγωγή του συνεδρίου, όσο και το πλαίσιο και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Τα βασικά σημεία που δίνουν το στίγμα του εκπαιδευτικού πλαισίου στην συγκυρία διεξαγωγής του συνεδρίου μπορεί να θεωρηθούν το ότι η έναρξη των μαθημάτων στα σχολεία, παρά τους αρχικούς προγραμματισμούς, είχε καθυστερήσει και ότι η προηγούμενη χρονιά είχε σημαδευτεί από σημαντικές «απώλειες μάθησης», κυρίως στις πιο ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού των μαθητευόμενων.

Τα κύρια ποσοτικά χαρακτηριστικά του συνεδρίου, καθόλου ευκαταφρόνητα, έχουν ως εξής:

      4 προσκεκλημένες ομιλίες (δύο από αυτές, οι σχετικές με την εκπαίδευση, δημοσιεύονται σε αυτό το τεύχος του περιοδικού)

      20 συνεδρίες προφορικών ανακοινώσεων με 108 εργασίες (με τέσσερεις παράλληλες συνεδρίες σε κάθε ζώνη)

      2 στρογγυλά τραπέζια

      8 εργαστήρια (αυτή  ήταν η μορφή εργασίας που περισσότερο επηρεάστηκε από τη μορφή του συνεδρίου, καθώς ορισμένα που είχαν προταθεί δεν έγιναν και σε όσα έγιναν η αλληλεπίδραση ήταν αρκετά περιορισμένη).

      1 συνεδρία αναρτημένων ανακοινώσεων με 9 αφίσες (στην διαδικτυακή μορφή σήμαινε παρουσιάσεις με λιγότερο χρόνο παρουσίασης)

Αν θα θέλαμε να ρίξουμε μια ματιά στο ανθρώπινο δυναμικό του συνεδρίου, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι περιλάμβανε περίπου:

      242 ομιλητές και συγγραφείς των εργασιών που παρουσιάστηκαν.

      90 κριτές των εργασιών, μέλη της επιστημονικής επιτροπής του συνεδρίου

      49 μέλη της οργανωτικής επιτροπής με την συνεισφορά που αναλογεί στο καθένα.

Η ΠΕΕΚΠΕ είναι μια επιστημονική ένωση που περιλαμβάνει ως μέλη της εκπαιδευτικούς και των τριών βαθμίδων. Αυτό εκφράστηκε εμφανέστατα και στην σύνθεση του δυναμικού του συνεδρίου:

      81 εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας (από τους οποίους 13 εκπαιδευτικοί της προσχολικής ηλικίας)

      35 Εκπαιδευτικοί Δευτεροβάθμιας

      26 Πανεπιστημιακοί (σε αυτούς αθροίζονται ΔΕΠ & ΕΔΙΠ)

      6 ερευνητές (κυρίως από το ΕΛΚΕΘΕ)

      12 μέλη ΜΚΟ, αλλά και μέλη άλλων επαγγελματικών ομάδων

10 από τα Πανεπιστήμια του Ελλαδικού χώρου και της Κύπρου καταγράφονται στις εργασίες του συνεδρίου και αναλυτικότερα τα Πανεπιστήμια: ΑΠΘ, Δημοκρίτειο, Δυτικής Μακεδονίας, ΕΑΠ, ΕΚΠΑ, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, Ιωαννίνων, Κρήτης, Κύπρου και Χαροκόπειο. Επιπλέον στο συνέδριο συμμετείχαν στελέχη των εκπαιδευτικών και υποστηρικτικών δομών, τόσο της Περιβαλλοντικής όσο και ευρύτερα. Έτσι καταγράφεται η συμμετοχή στο 8ο Συνέδριο, 8 Συντονιστών Εκπαιδευτικού έργου, 26 μελών παιδαγωγικών ομάδων και υπευθύνων λειτουργίας των ΚΠΕ, καθώς επίσης και 15 Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευση, Αγωγής Υγείας & Σχολικών Δραστηριοτήτων.

Το εκπαιδευτικό επίπεδο των μελών της κοινότητας της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης μπορεί να χαρακτηριστεί ως υψηλό, καθώς καταγράφονται:

      35 κάτοχοι Μεταπτυχιακού Διπλώματος

      24 κάτοχοι Διδακτορικού (σε αυτούς θα πρέπει να προσμετρηθούν και οι 26 Πανεπιστημιακοί, που κατά τεκμήριο είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος)

      31 υποψήφιοι Διδάκτορες

      6 μεταπτυχιακοί φοιτητές

Αυτό το υψηλό μορφωτικό κεφάλαιο συνεισέφερε σημαντικά και είχε αντανάκλαση στην ποιότητα των εργασιών που ανακοινώθηκαν και δημοσιεύονται στα πρακτικά. Προφανώς με αυτή τη διαπίστωση δεν υποτιμάται καθόλου η επίσης υψηλού επιπέδου συνεισφορά των συνέδρων και ομιλητών που δε δήλωσαν ακαδημαϊκούς τίτλους, εκτός το βασικού πτυχίου. Κυρίως καταγράφεται ως μια ένδειξη αφ’ ενός για το ότι τα συνέδριά της ΠΕΕΚΠΕ αναδεικνύονται ως χώρος ώσμωσης μεταξύ της εκπαιδευτικής θεωρίας και της σχολικής εμπειρίας και αφ’ ετέρου ως ένδειξη ωρίμανσης της κοινότητας της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Και οι δυο ενδείξεις αποτελούν σημεία αισιοδοξίας για την περαιτέρω πορεία της.

Για τους/τις περισσότερους/ες από μας ήταν μια από τις πρώτες εμπειρίες διαδικτυακού συνεδρίου, τόσο στη διοργάνωση όσο και στην διεξαγωγή. Νομίζω ότι η κοινότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στάθηκε με συνέπεια και σοβαρότητα απέναντι στην πρόκληση και την αντιμετώπισε με επιτυχία. Η υψηλή συμμετοχή των συνέδρων, τα πυκνά ακροατήρια στις συνεδρίες, η συνέπεια των ομιλητών και τα αποτελεσματικά προεδρεία καθώς και η εύκολη αλλαγή συνεδρίας, όλα αυτά μαζί και με την υψηλή ποιότητα των παρουσιάσεων, καθόρισαν ένα συνέδριο που θα το θυμόμαστε ως ένα από τα πιο επιτυχή των συνεδρίων μας. Και ας μας έλλειψε το κοινωνικό κομμάτι. Συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντικό είναι, για την ανθρώπινη επαφή, την επικοινωνία, τις συνεργασίες, τη συζήτηση, τη ζύμωση, την … την …

Το 8^ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ τελικά πραγματοποιήθηκε χάρη στην αφοσίωση, την σταθερότητα και την επιμονή του Παραρτήματος Δυτικής Ελλάδας της ΠΕΕΚΠΕ, που πλαισιώθηκε βέβαια από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης και από μέλη άλλων παραρτημάτων. Ίσως αυτά τα χαρακτηριστικά να είναι ακριβώς αυτά που χρειάζεται η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για να συνεχίσει την πορεία της σε συνθήκες πρωτόγνωρες και δυσμενείς. Ίσως αυτά χρειάζονται για να βρεθεί και πάλι όλη η κοινότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο 9^ο Συνέδριο της Ένωσης και αυτή τη φορά δια ζώσης.

Θα είμαστε και πάλι εκεί!