Τι σκιάζει την αλήθεια;

Η ανάπτυξη που έχει καθιερωθεί ως το απόλυτο μέτρο κατάταξης μιας χώρας στο παγκόσμιο χάρτη, ήταν και εξακολουθεί να είναι συνυφασμένη με την οικονομική μεγέθυνση. Η διαμάχη για την επικράτηση της οικονομικής διαχείρισης του περιβάλλοντος έναντι της περιβαλλοντικής προστασίας, που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 70,  κατέληξε  από την Παγκόσμια Επιτροπή του ΟΗΕ «για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη», έκθεση Brundtland (1987), στο μονοπάτι της «αειφόρου ανάπτυξης», που καθιερώθηκε στη συνέχεια, στη Διεθνή Διάσκεψη του Ρίο (1992), ως καθοδηγητική έννοια στη σχέση οικονομίας και οικολογίας. Η συνεκφορά της αειφορίας με την ανάπτυξη, όπως γίνεται στον όρο αειφόρος ανάπτυξη, πέρασε έτσι στο συλλογικό ασυνείδητο, ως ο δρόμος για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας.

Πόση αλήθεια όμως έχει μια επαγγελία που υπόσχεται την διαρκή ανάπτυξη, όταν:

• αρνείται στην πραγματικότητα την αναφορά στην περατότητα των φυσικών πόρων
• αρνείται την ενσωμάτωση της οικολογικής παραμέτρου στην οικονομία, ενώ ενσωματώνει την οικονομική παράμετρο στην περιβαλλοντική διαχείριση
• προβλέπει την οικονομική αποτίμηση των φυσικών αποθεμάτων και τη δυνατότητα χρηματιστηριακής αναγωγής των αξιών τους
• συνηγορεί στην ιδιωτική διαχείριση των κοινόχρηστων αγαθών (νερού, αέρα, αιγιαλού)
• σχεδιάζει προγράμματα “εμπορίας ρύπων” ενώ βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο για την αποσταθεροποίηση του κλίματος
• στις Συνδιασκέψεις  για το Περιβάλλον (οικολογική κρίση), τα μέτρα που προτείνονται δεν είναι δεσμευτικά (Πρωτόκολλο του Κιότο), σε αντίθεση με τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής (μνημόνια) που συστήνονται για εφαρμογή σε επίπεδο πολιτικής διακυβέρνησης, για την οικονομική κρίση  

Η παγκόσμια κοινότητα επιδεικνύει απροκάλυπτη αναβλητικότητα όταν πρόκειται για ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας και δυναμική αποφασιστικότητα σε ότι αφορά τα ζητήματα της οικονομίας.

 Η πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε απαιτεί επανεξέταση των παραδοχών μας, αλλά  πρωτίστως  μια νέα αξιακή ιεράρχηση.

Στην πραγματικότητα θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν φτάνει να υπολογίζεται το ισοζύγιο υποβάθμισης από τη λειτουργία ενεργοβόρων παραγωγικών μονάδων μαζί και  η επιμονή  για αλλαγή των ατομικών συμπεριφορών για να έχουμε ένα καλύτερο περιβάλλον;

 Εκπαιδευτικοί με περιβαλλοντικό προσανατολισμό επιμένουν  στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και στο αξιακό φορτίο της γνώσης, όπως διαβάζουμε στο άρθρο των Μ. Φωτιάδη & Θ Ιωάννου, που μας μιλούν για το βιωματικό Εργαστήριο  «Περιβαλλοντικής εκπαίδευση ενηλίκων στην τοπική κοινότητα της Ικαρίας για τη διαχείριση αποβλήτων».  Στο κείμενο τους οι Ι. Τσεβρένη &Γ. Ξανθόπουλος αναζητούν «παιδαγωγικές μεθοδολογίες για την ενδυνάμωση της σχέσης των κατοίκων της πόλης με τη φύση». Τέλος ο Δ. Καλαϊτζίδης  στο «Σήμα Αειφόρου Σχολείου», επιμένει να διερευνά τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία που σηματοδοτούν ένα αειφόρο σχολείο. 

Υ.Γ. Στη Διεθνή Διάσκεψη της UNESCO “Περιβάλλον και Κοινωνία: Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση των πολιτών για την Αειφορία” που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1997,  στη σύνταξη της Διακήρυξης θέλησαν να αντικαταστήσουν τον όρο «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» με τον όρο «Εκπαίδευση για την Αειφορία», ευαίσθητοι όμως εκπαιδευτικοί της ΠΕΕΚΠΕ μπροστά στην ασάφεια του όρου «αειφορία» αντιστάθηκαν, επιμένοντας στην αναφορά του περιβάλλοντος, που κατέληξε στη διακήρυξη στον όρο «εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία», διαισθανόμενοι ίσως ότι οι ασαφείς όροι μπορεί να προσδιορίζουν και διαφορετικές χρήσεις.