Ο Φιλόσοφος και ο Λύκος - τι μας διδάσκει η Άγρια Φύση για την Αγάπη, τον Θάνατο και την Ευτυχία, του Mark Rowlands, Εκδόσεις: του ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ, Αθήνα 2010

Ένα εξαιρετικό βιβλίο του Mark Rowlands, καθηγητή Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, αυτοβιογραφικό αφήγημα  της συμβίωσης  του συγγραφέα με ένα λύκο που υιοθέτησε,  μιας σχέσης καθοριστικής για τη ζωή του και καταλυτικής στη διαμόρφωση της σκέψης του. Αναγκάζει τον αναγνώστη να επανεξετάσει τις απόψεις του για το ανθρώπινο είδος και  κλονίζει τις πεποιθήσεις του για  τη μοναδικότητα και την υπεροχή του ανθρώπου απέναντι στα άλλα όντα.

Η  εξιστόρηση αυτής της παράξενης συμβίωσης ακολουθεί το νήμα μιας μαθητείας για τον συγγραφέα, που ξύνει άγνωστα στρώματα μιας ξεχασμένης ζωικής κληρονομιάς και μέσα από ένα ποταμό από σκέψεις επιχειρεί να φωτίσει φιλοσοφικά προβλήματα, από τη σκοπιά των εμπειριών αυτής της σχέσης.

Με αφετηρία την εξελικτική θεώρηση της ζωής, όπου οι επιφαινόμενες διαφορές στα είδη της ζωής συντελέστηκαν συσσωρευτικά, από επιλογές που προτιμήθηκαν για την ευκολότερη επιβίωση και την αντοχή τους στους κινδύνους, επανέρχεται διαρκώς σε όλο το βιβλίο, στη διαφορά λυκιδών – πηθικιδών (όπου ανήκει ο άνθρωπος). Η κορύφωση αυτού του προβληματισμού καταλήγει ότι, το είδος της ευφυΐας των πιθηκοειδών εγγενώς σχετίζεται με το κίνητρο της εξαπάτησης. Ο λύκος μάς διδάσκει την αυτοδιάθεση στην αγάπη ερήμην του προσωπικού οφέλους. Ο πίθηκος, αντίστροφα, μας κατευθύνει στις ιδιοτελείς πράξεις.

«Γίναμε πιο έξυπνοι για να μπορούμε να καταλαβαίνουμε τις σκέψεις των ομοίων μας, με στόχο να τους εξαπατούμε και να τους χρησιμοποιούμε για τους δικούς μας σκοπούς - κι εκείνοι βέβαια προσπαθούν να κάνουν το ίδιο ακριβώς εναντίον μας»

Στα τελευταία κεφάλαια όπου η αφήγηση αφορά την αρρώστια και το θάνατο του λύκου, είναι η αφορμή για μια σειρά στοχασμών πάνω στην ευτυχία, το νόημα της ζωής και την εμπειρία του χρόνου, κάνοντας συνδέσεις με μια σειρά φιλοσοφικά ρεύματα και σκέψεις από τον Σάρτρ μέχρι τον Καμύ και από τον Χάιντεγκερ ως τον Βιτγκενστάιν, καταλήγοντας ότι η έσχατη υπεροχή του ζώου απέναντι στον άνθρωπο έγκειται στη ριζικά διαφορετική σχέση του με τον χρόνο: είναι πλάσμα της στιγμής, ενώ για μας, η στιγμή τρεμουλιάζει αδιάκοπα, μας διαφεύγει διαρκώς στην ανάμνηση εκείνου που έχει προηγηθεί και στην αναμονή αυτού που πρόκειται να έρθει.

Εν τέλει το μάθημα που ο λύκος δίδαξε στον φιλόσοφο, είναι προφανώς ότι η νοσταλγία του ζώου συνιστά το βαθύτερο στρώμα της ανθρώπινης ταυτότητάς μας.