Βιοποικιλότητα και Αειφορία σε Βοτανικούς Κήπους: τα «Ζωντανά Μουσεία» ως Σχολικές Τάξεις
Με πάνω από 15.000 φυτά, ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων (ΒΒΚΚ) και ο Κήπος Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης (ΚΠΕ) είναι ιδανικές τοποθεσίες για εξωσχολικές δραστηριότητες! Μαθητές από όλη την Ελλάδα μπορούν να επισκεφτούν τα «ζωντανά μουσεία» και να διερευνήσουν το Βασίλειο των Φυτών!
Με θεματικό άξονα την ευαισθητοποίηση σε θέματα φυτικής βιοποικιλότητας και αειφορίας, ο ΒΒΚΚ και ο ΚΠΕ του Εργαστηρίου Προστασίας, Διατήρησης και Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών Ειδών (ΕΠΑΑΑΕ) του ΕΛΓΟ-«ΔΗΜΗΤΡΑ», συνδέουν τους μαθητές με τη φύση και την καθημερινότητά τους, μέσω Διερευνητικών Επιστημονικών Δραστηριοτήτων (Inquiry-Based Science Activities).
Σκοπός των προσφερόμενων προγραμμάτων είναι να πληροφορηθούν μαθητές για τη διατήρηση των φυτογενετικών πόρων συμμετέχοντας σε δραστηριότητες σχετικές με την αειφορική αξιοποίηση των Ελληνικών Φυτών, η οποία συνδέεται με την οικονομία και τον πολιτισμό, τον σεβασμό στο περιβάλλον και την ευημερία της κοινωνίας, σήμερα και στο μέλλον.
Άλλα προσφερόμενα προγράμματα είναι:
- Προγράμματα ευαισθητοποίησης ενηλίκων: Βιοποικιλότητα και Αειφορία σε Βοτανικούς Κήπους – τα «Ζωντανά Μουσεία» και ο κοινωνικός τους ρόλος
- Σεμινάρια ενημέρωσης ενηλίκων
Στόχοι κάθε προγράμματος
- να εμπνεύσει τους μαθητές να μελετήσουν και να χαρούν τη Φύση,
- να τους εμπλέξει σε δραστηριότητες μάθησης σχετικής με τη βιοποικιλότητα και την αειφορία της, σε διερευνητικές και βιωματικές δραστηριότητες που είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να πάρει ένας επισκέπτης τα μέγιστα από μία επίσκεψη σε βοτανικό κήπο,
- να εξυπηρετεί τα διαθεματικά / διεπιστημονικά σχέδια εργασίας (project) που εκπονούνται στα σχολεία,
- να καλύπτει τις διαφορετικές ηλικίες, ικανότητες και μαθησιακές ανάγκες των μαθητών.
Ομάδες-στόχοι
Τα προγράμματα μας μπορούν να προσαρμοστούν για όλα τα παιδιά και τους νέους: από τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο έως το Λύκειο και ΕΠΑΛ, Α-ΤΕΙ και ΑΕΙ. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα σεμιναρίων ενηλίκων πάνω σε θέματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και συγγραφής project.
Που; Πότε;
Τα προγράμματα πραγματοποιούνται στον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων (80 km από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, 30 km από το Κιλκίς) και στο Εργαστήριο και Κήπο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης (15 km από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, 3 km από την Θέρμη Θεσσαλονίκης). Τα προγράμματα μπορούν να πραγματοποιηθούν κατόπιν συνεννόησης (2310471613, εσωτ. (0) 220).
Γιατί να έρθω;
Στο πλαίσιο της πολύχρονης λειτουργίας του ΒΒΚΚ (14 χρόνια) και του ΚΠΕ (7 χρόνια) εκπαιδεύτηκαν με επιτυχία πάνω από 10.000 μαθητές όλων των ηλικιών και των βαθμίδων. Ο νέος περιβαλλοντικός, οικονομικός, κοινωνικός και πολιτισμικός ρόλος των βοτανικών κήπων στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, μας οδήγησε στη συγγραφή νέου μαθητο-κεντρικού εκπαιδευτικού υλικού. Η μαθησιακή περιήγηση στη μοναδική στον κόσμο συλλογή των σημαντικών ελληνικών φυτικών ειδών (ενδημικά, απειλούμενα με εξαφάνιση κ.ά.) ευαισθητοποιεί τους μαθητές σε χώρους που γίνεται αληθινή επιστημονική έρευνα!
Στα 310 στρέμματα του, ο ΒΒΚΚ (θεματικές ενότητες φύτευσης και φυσικό δρυοδάσος) περιλαμβάνει χιλιάδες φυτικά είδη που βρίσκονται σε «αιχμαλωσία» ή αυτοφύονται εκεί! Οι μαθητές έρχονται για να απολαύσουν το φυσικό περιβάλλον και να μάθουν για τη σημασία των φυτών στη ζωή μας.
Στον ΚΠΕ και στο ΕΠΑΑΑΕ (μητρική συλλογή, θερμοκήπια κτήριο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης), οι μαθητές γνωρίζουν πώς η έρευνα της συλλογής και διατήρησης συνδέεται με τη χρήση τους και συνομιλούν με τους ερευνητές/επιστήμονες των εργαστηρίων.
Κάθε επιλεγμένο πλήρες ημερήσιο πρόγραμμα (2-3 ωρών) περιλαμβάνει:
- Καλωσόρισμα-προβολή παρουσίασης με τίτλο: «Βιοποικιλότητα και αειφορία: το παράδειγμα του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων», διάρκειας περίπου 20 λεπτών.
- Ξενάγηση στους υπαίθριους χώρους του ΕΠΑΑΑΕ-ΚΠΕ ή στους χώρους του ΒΒΚΚ, διάρκειας περίπου 45 λεπτών.
- Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση ή εργαστηριακές ασκήσεις (διάρκειας περίπου 1,5-2 ωρών): επιλογή θέματος από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς)
- Πρωτότυπες δραστηριότητες (εμπειρικές, διαθεματικές και βιωματικές) και εργαστήρια, ανεπτυγμένες με βάση τη Διερευνητική Εκπαίδευση των Φυσικών Επιστημών (Inquire-Based Science Education)
- Δωρεάν εξοπλισμός για την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων
- Δωρεάν ημερήσια είσοδος στους κήπους
- Δωρεάν συμμετοχή έως 3 εκπαιδευτικών
- Χώρος για τις αποσκευές των μαθητών
- Ειδικά διαμορφωμένοι υπαίθριοι χώροι για φαγητό
- Δωρεάν προπαρασκευαστική επίσκεψη για τους εκπαιδευτικούς που θέλουν να οργανώσουν μία σχολική επίσκεψη
*Υπάρχει η δυνατότητα επιλογής μόνο εισαγωγής και ξενάγησης με μικρότερο κόστος (διάρκεια: 1 ώρα)
Προτεινόμενη θεματολογία
Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να επιλέξουν ένα από τα παρακάτω προτεινόμενα θέματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης ή εργαστηριακών ασκήσεων καθώς και τον χώρο που θέλουν να επισκεφτούν.
Στο ΕΠΑΑΑΕ-ΚΠΕ
- Από το κύτταρο στο φυτό: η αναπαραγωγή των φυτών
- Αρωματικά Φαρμακευτικά Φυτά: από κομπάρσοι πρωταγωνιστές
- Φυτά με καλλωπιστικό ενδιαφέρον
- Η «ταυτότητα» των φυτών: η επιστήμη της συστηματικής ταξινόμησης
- Μεταποίηση Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών (>9 ετών)
Στο Δάσος-ΒΒΚΚ
- Εξερεύνηση στο μονοπάτι της βιοποικιλότητας
- Επικονιαστές και βιοποικιλότητα: βίοι παράλληλοι (μόνον Απρίλιος-Ιούνιος)
- Αρωματικά Φαρμακευτικά Φυτά: από κομπάρσοι πρωταγωνιστές
- Φυτά με καλλωπιστικό ενδιαφέρον
- Η «ταυτότητα» των φυτών: η επιστήμη της συστηματικής ταξινόμηση
Κόστος
Ημερήσιο πρόγραμμα | Διάρκεια (ώρες) | Χώρος | Αριθμός μαθητών** | Κόστος/ μαθητή (€) |
Πλήρες | 2-3 | ΒΒΚΚ | >40 | 3 |
Εισαγωγή και Ξενάγηση | 1 | ΒΒΚΚ | >40 | 2 |
Πλήρες* | 2-3 | ΚΠΕ- ΕΠΑΑΑΕ | 15-50 | 2 |
Εισαγωγή και Ξενάγηση | 1 | ΚΠΕ- ΕΠΑΑΑΕ | 15-50 | 1 |
Εξειδικευμένο | 2-3 | ΚΠΕ- ΕΠΑΑΑΕ | 15-50 | 5 |
* Κάθε επιπλέον θέμα/ εργαστήριο θα έχει επιπλέον χρέωση 1€/ μαθητή
** Για διαφορετικούς αριθμούς μαθητών παρακαλώ επικοινωνήστε με την ηλεκτρονική διεύθυνση bbgk@bbgk.gr
Σύντομη περιγραφή του κάθε θέματος
Από το κύτταρο στο φυτό: η αναπαραγωγή των φυτών
Σε ένα μοναδικό εργαστήρι, συνοψίζονται 14 χρόνια έρευνας στην αναπαραγωγή των ελληνικών φυτών! Οι μαθητές παρακολουθούν την διαδικασία αναπαραγωγής στην πράξη, δοκιμάζουν μόνοι τους και γυρίζουν στο σπίτι τους με ένα φυτό για να το φροντίσουν και να το μεγαλώσουν, εφαρμόζοντας αυτά που μάθανε από τα εργαστήρια.
Αρωματικά Φαρμακευτικά Φυτά: από κομπάρσοι πρωταγωνιστές
Γιατί μυρίζουν τα αρωματικά και γιατί θεραπεύουν τα φαρμακευτικά φυτά; Πόσο σημαντικά είναι στην καθημερινότητά; Ο μαθητές χρησιμοποιώντας σχεδόν όλες τις αισθήσεις τους (όραση, αφή, γεύση, όσφρηση) γνωρίζουν τα Πολύτιμα Ελληνικά Φυτά!
Φυτά με καλλωπιστικό ενδιαφέρον
Αλήθεια, έχετε παρατηρήσει πόσα φυτά υπάρχουν, με κάποιον τρόπο, μέσα στο δωμάτιό σας χωρίς να το καταλάβετε; (πίνακες ζωγραφικής, κουρτίνες κ.τ.λ.). Σε αυτό το εργαστήριο οι μαθητές μαθαίνουν να συνδυάζουν επιστήμες, όπως η αρχιτεκτονική τοπίου και η καλλιέργεια των φυτών, με τις εικαστικές τέχνες.
Η «ταυτότητα» των φυτών: η επιστήμη της συστηματικής ταξινόμησης
Φανταστείτε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή χωρίς φακέλους, ένα δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης χωρίς διαχωρισμό σε προσωπικά προφίλ, ένα πολυκατάστημα χωρίς ράφια ή εκατομμύρια φυτικά είδη χωρίς ταξινόμηση! Ένα χάος από πληροφορίες που κανείς δεν θα έβρισκε τίποτα! Οι μαθητές μαθαίνουν το γιατί και το πώς να γίνουν «μικροί ταξινόμοι» και φεύγουν έχοντας μαζί τους το «κλειδί» της αναγνώρισης» ορισμένων φυτών.
Εξερεύνηση στο μονοπάτι της βιοποικιλότητας
Θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί το μεγαλείο της φύσης και τη μαγεία της βιοποικιλότητας, εάν δεν ζούσε έστω μία ώρα μέσα σε αυτήν; Οι μαθητές σας, πόσες ώρες της ζωής τους έχουν περάσει στη φύση; Οι διερευνητικές δραστηριότητες αυτή τη φορά λαμβάνουν χώρα στην καρδιά ενός φυσικού δρυοδάσους που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σημαντικές προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Φύση 2000.
Περισσότερη ενημέρωση και φωτογραφικό υλικό από προηγούμενες δράσεις μας μπορείτε να βρείτε:
- www.bbgk.gr
- Facebook: www.facebook.com/balkangarden
- Linkdin: www.linkedin.com/groups/Balkan-Botanic-Garden-Kroussia
- Yotube: www.youtube.com/channel/UCD899LDZftCyzuPeL_xV1kA
Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων. Είσοδος στο φυσικό δρυοδάσος
Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων. Αριστερά: Παραλίμνια βλάστηση, Δεξιά: Δενδρώνας