Τηγανέλαια: Από την κουζίνα στο αυτοκίνητο, στο καλοριφέρ και αλλού

Εισαγωγή

Κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013 υλοποιήθηκαν δύο περιβαλλοντικά προγράμματα στο 1^ο ΓΕΛ Ελευθερίου-Κορδελιού: “Τηγανέλαια: από την  κουζίνα στο καλοριφέρ, στο αυτοκίνητο και αλλού” και “Βιοκαύσιμα: προστατεύουμε το περιβάλλον, συμμετέχουμε”.   Τα προγράμματα συντόνισαν τέσσερις (4) καθηγητές: Θ. Καπίας, Γ. Μιχαηλίδης, Ι. Αποστολίδης και Π. Σιώρου και συμμετείχαν πενήντα (50) μαθητές της Α' Λυκείου. Οι δύο περιβαλλοντικές ομάδες εντάχθηκαν στο τοπικό δίκτυο του ΚΠΕ Ελευθερίου-Κορδελιού και Βερτίσκου “Τηγανέλαια: όλοι συλλέγουμε, όλοι ωφελούμαστε”. Κύριος σκοπός του δικτύου αλλά και ένας από τους στόχους των προγραμμάτων, ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών και των οικογενειών τους με σκοπό την ανακύκλωση τηγανελαίων. Κατά την εκπόνηση του προγράμματος οι μαθητές των περιβαλλοντικών ομάδων ενημερώθηκαν, ερεύνησαν, συνεργάστηκαν, αλληλεπίδρασαν με φορείς και μαθητές άλλων σχολείων, παρακολούθησαν εκπαιδευτικά προγράμματα. Αξιολόγησαν πληροφορίες, ενεργοποιήθηκαν και έφτιαξαν αφίσες και αυτοκόλλητα,  βίντεο, ενημερωτικά φυλλάδια, συμμετείχαν σε παρουσιάσεις. Έως και σήμερα έχουν συλλεγεί από το Σχολείο μας περί των  150 λίτρων χρησιμοποιημένων τηγανελαίων.

Κυριότερες δράσεις

 
   Εικόνα 1: Συνοπτικό σχέδιο δράσης

Αρχικά στάλθηκε στους μαθητές και στις οικογένειές τους ένα έντυπο υπογεγραμμένο από το Δήμαρχο και τη Διευθύντρια του Σχολείου, που ενημέρωνε σχετικά με την ανακύκλωση τηγανελαίων και τα σημαντικά οφέλη που προκύπτουν, προτρέποντάς τους να συμμετέχουν. Πραγματοποιήθηκε έρευνα μέσω ερωτηματολογίου, στην οποία αποτυπώθηκε η αρχική άγνοια σχετικά με το θέμα (μόλις 10% των μαθητών και των οικογενειών τους γνώριζαν ότι τα τηγανέλαια μπορούν να ανακυκλωθούν). Αρχικά συμμετείχαν περίπου εξήντα (60) οικογένειες μαθητών, ενώ σήμερα ο αριθμός έχει διπλασιαστεί. Οι αιτήσεις κωδικοποιήθηκαν σε μία βάση δεδομένων, στάλθηκαν στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου από όπου και δόθηκαν οι σχετικοί κωδικοί, οι οποίοι αναγράφονται στα διακοσμητικά αυτοκόλλητα των δοχείων συλλογής.  Η ανακύκλωση συνεχίζεται και φέτος και έχει ενταχθεί στο νέο περιβαλλοντικό πρόγραμμα του σχολείου “Αειφόρες δράσεις”.

Οι περιβαλλοντικές ομάδες συνεργάστηκαν και συνέταξαν επτά (7) αφίσες με θέματα:

• Ερωτηματολόγιο - Αποτελέσματα
• Κύκλος ζωής λαδιού
• Διαχείριση λαδιού
• Το λάδι ως πηγή ενέργειας
• Βιοκαύσιμα 1^ης γενιάς
• Βιοκαύσιμα 2^ης γενιάς
• Λοιπά βιοκαύσιμα

Ενδεικτικά παρατίθεται παρακάτω μία από τις αφίσες,  οι οποίες αναρτώνται σε μόνιμο χώρο (stand) στο σχολείο. 

   Εικόνα 2: Ενδεικτική αφίσα μαθητών

Επιπρόσθετα, οι μαθητές ζωγράφισαν και χειροτέχνησαν τη δική τους πρόταση για αφίσα και αυτοκόλλητο για τα δοχεία τηγανελαίων, με βασικό σύνθημα “Λάδωσέ μας για να κινηθείς και να ζεσταθείς”.

Για την ανάδειξη της περιβαλλοντικής υποβάθμισης που βιώνουμε τους τελευταίους χειμώνες στις ελληνικές πόλεις (αιθαλομίλη), ως αποτέλεσμα των ενεργειακών επιλογών και της γενικότερης οικονομικής ανέχειας, οι περιβαλλοντικές ομάδες έφτιαξαν εκπαιδευτική ταινία διάρκειας τριών περίπου λεπτών με τίτλο “Παίρνω φόρα και τ΄αλλάζω όλα” (http://www.youtube.com/watch?v=k_vr4eiYE7w και http://vod.sch.gr/video/ view/2013). 

Οι ομάδες πραγματοποίησαν δύο εκπαιδευτικές επισκέψεις και εκπόνησαν το πρόγραμμα “Θεσσαλονίκη βιώσιμη πόλη” του ΚΠΕ Ελευθερίου-Κορδελιού και Βερτίσκου  καθώς και το πρόγραμμα “Ενέργεια και Περιβάλλον” του ΚΠΕ Καστοριάς. Τα αποτελέσματα της εργασίας των μαθητών παρουσιάστηκαν σε ημερίδα που διοργανώθηκε από το ΚΠΕ και το Δήμο Ελευθερίου-Κορδελιού Ευόσμου στο Πνευματικό κέντρο του Δήμου. Σε αυτή την εκδήλωση συμμετείχαν τα σχολεία του δικτύου και έλαβανώρα διάφορα ενδιαφέροντα δρώμενα.

Συμπεράσματα – Αντίκτυπος στην τοπική κοινωνία

Οι μαθητές συμμετείχαν και συνεργάστηκαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό τόσο κατά την εκπόνηση των αφισών, ερωτηματολογίου, ταινίας όσο και κατά την ανακύκλωση των τηγανελαίων. Η κινητοποίησή τους είναι αξιοσημείωτη. Η καινοτομία και η επιτυχία των προγραμμάτων οφείλεται στα παρακάτω:

• Ο κύριος στόχος είναι απόλυτα κατανοητός, απλός και πρακτικός. Τέθηκε ξεκάθαρα από την αρχή: η ανακύκλωση των τηγανελαίων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη θέρμανση γειτονικής σχολικής μονάδας.
• Στα προγράμματα συνεργάστηκαν και συμμετείχαν ενεργά μαθητές, καθηγητές, οικογένειες μαθητών, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Δήμος. Οι μαθητές συνεργάστηκαν και επικοινώνησαν με άλλους μαθητές της περιοχής. Συζήτησαν και  αλληλεπίδρασαν με εκπροσώπους του Δήμου και του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Οι οικογένειες των μαθητών συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα.
• Ο αντίκτυπος στην τοπική κοινωνία ήταν σημαντικός. Η ανακύκλωση των τηγανελαίων διαδόθηκε σαν δράση, οι μαθητές ήταν οι φορείς ενημέρωσης της οικογένειας και κατ΄ επέκταση της τοπικής κοινωνίας.

Αναλυτικές πληροφορίες και όλο το υλικό των προγραμμάτων είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου μας: http://1lyk-el-kordel.thess.sch.gr/wp/?page_id=539 καθώς και σε σχετικό ενημερωτικό έντυπο που εκδόθηκε από το ΚΠΕ Ελευθερίου-Κορδελιού και Βερτίσκου και είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση http://www.kpe-thess.gr/alli-matia-tiganelaia/.