"Βιώσιμος τουρισμός" στην περιοχή της Βέροιας

Συγγραφέας:

Ενότητα:

Περιβαλλοντική Ομάδα 3ου Γυμνασίου Βέροιας

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που η οικονομία της βασίζεται στον τουρισμό.

Η πόλη της Βέροιας, χτισμένη στους πρόποδες του Βερμίου, είναι μία πόλη με αρχαία, βυζαντινή και πλούσια σύγχρονη ιστορία κι ένας επισκέψιμος κ πολλά υποσχόμενος προορισμός.

Η περιοχή μας, καθώς ήταν η χώρα του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχει πολλά ιστορικά ενδιαφέροντα, όπως οι Αιγές, η πρώτη πρωτεύουσα των Μακεδόνων κ το παλάτι της, οι βασιλικοί τάφοι, η σχολή του Αριστοτέλη, η Μίεζα κλπ.

Επίσης, άλλα σημεία ενδιαφέροντος είναι οι παλιές χριστιανικές συνοικίες, η εβραϊκή συνοικία με μια από τις παλαιότερες σωζόμενες συναγωγές της Ευρώπης, πολλά μουσουλμανικά τεμένη, το Βήμα του Απ Παύλου κα.

Επιπλέον, δύο ορεινοί όγκοι, το Βέρμιο κ τα Πιέρια, δύο ποτάμια, ο Τριπόταμος κι ο Αλιάκμονας, οριοθετούν τα σύνορά της, δημιουργώντας χώρους πρασίνου, πάρκα κ μοναδικής ομορφιάς καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Την Άνοιξη αξίζει να επισκεφτεί κανείς τον πολύχρωμο κάμπο της, λόγω της καλλιέργειας των ροδακίνων. Από το 2017 οι ανθισμένες ροδακινιές της Βέροιας κι όλη η περιοχή, με όχημα τον Τουριστικό Όμιλό της (ΤΟΒ), διεκδίκησε κ πέτυχε την ένταξή της στον χάρτη των επισκέψιμων τόπων των Ελλήνων και ξένων τουριστών.

Τέλος, η μικρή απόστασή της από τη Θεσσαλονίκη κ το αεροδρόμιο, τον Θερμαϊκό κόλπο κ τις παραλίες του Αιγαίου καθώς κ τον Όλυμπο κ το Πρώτο Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο στην Ελλάδα (Σέλι), την καθιστούν ένα προνομιακό τόπο, με πολλές τουριστικές προτάσεις.

Όλοι μας, λοιπόν, βιώνουμε καθημερινά την προσπάθεια ανάπτυξης της πόλης και της περιοχής μας, που γνωρίζει κυρίως τον διερχόμενο τουρισμό, παρόλη την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό της κ τις πολλές φυσικές ομορφιές της. Κατανοούμε τα βήματα εκσυγχρονισμού που κάνει για να εξελιχθεί κ αναπτυχθεί τουριστικά, με πολλά έργα αποκατάστασης κ διατήρησης της φυσικής κ πολιτιστικής της κληρονομιάς. Ταυτόχρονα, όμως, αγωνιούμε για τη βιωσιμότητά της κ την αειφορική της ανάπτυξη. Έχουμε προσωπικές εμπειρίες από μέρη τουριστικά, που αναπτύχθηκαν τα μέγιστα, γνωρίζοντας τις αρνητικές συνέπειες του μαζικού τουρισμού.

↔

Το σχολικό έτος 2023-24 συστάθηκε στο 3^ο Γυμνάσιο Βέροιας μία νέα περιβαλλοντική ομάδα τριάντα περίπου παιδιών με υπεύθυνες εκπαιδευτικούς την Ελένη Μπρουσκέλη και την Αγγελική Γιαννάκη. Η επιθυμία της ομάδας ήταν, αρχικά, να κατανοήσει την έννοια της Αειφορίας και της Βιωσιμότητας, να ανακαλύψει τα κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης ενός τόπου, να γνωρίσει τα θετικά αποτελέσματα μιας προσωπικής κ πραγματικής τουριστικής εμπειρίας από μια ολιστική προοπτική κι έπειτα να δώσει το πλαίσιο της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής, προωθώντας εναλλακτικές τουριστικές προτάσεις, που αναδεικνύουν τη φυσική κ πολιτιστική του ομορφιά.

Όταν αναφερόμαστε στην Αειφορία στον κλάδο του Τουρισμού δεν αναφερόμαστε μόνο σε περιβαλλοντικά θέματα, όπως το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, μα και σε κοινωνικά και οικονομικά, όπως ο υπερτουρισμός, η ασφάλεια και η προστασία της δημόσιας υγείας.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (Τι είναι βιώσιμος ή αειφόρος τουρισμός - (tourismpress.gr) Βιώσιμος ή Αειφορικός Τουρισμός είναι ο Τουρισμός που λαμβάνει υπόψη του τις υφιστάμενες και μελλοντικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές του επιπτώσεις, για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του κλάδου, των επισκεπτών αλλά και των κοινοτήτων στους προορισμούς υποδοχής και φιλοξενίας.

Τα προβλήματα εντοπίζονται:

Στην υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, τη βιοποικιλότητα και τα τοπία
Τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελκυστικότητα και στην μακροπρόθεσμη σκοπιμότητα συγκεκριμένων προορισμών.
Την ετοιμότητα των προορισμών και των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν σε θέματα ασφάλειας και προστασίας
Τη μείωση της τουριστικής κίνησης σε προορισμούς που μαστίζονται από επιδημίες και ζητήματα επιζήμια για τη δημόσια υγεία.

Το θέμα του περιβαλλοντικού προγράμματος αφορούσε, λοιπόν, την κατάκτηση της έννοιας της Αειφορίας και συγκεκριμένα στο θέμα της βιωσιμότητας του τουρισμού στην πόλη μας και την ευρύτερη περιοχή μας.

Μέσα στα πλαίσια των στόχων μας η ομάδα κατάφερε να λειτουργεί ομαδοσυνεργατικά, ενθαρρύνοντας την ενεργό συμμετοχή όλων και την αλληλεπίδραση.

Τα παιδιά κατανόησαν την έννοια της Αειφορίας, τις αρχές και τις αξίες της, έτσι ώστε να την αναδεικνύουν και να την προωθούν.

Το σύνολο των εμπλεκόμενων κατάφερε να εντοπίσει τα προβλήματα του υπερτουρισμού, ανατρέχοντας σε προσωπικά βιώματα και εμπειρίες και να ανακαλύψει μορφές εναλλακτικού τουρισμού.

Μέσα στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού μας προγράμματος ασχοληθήκαμε με μορφές εναλλακτικού τουρισμού, όπως ο οικοτουρισμός – αγροτουρισμός, ο πολιτιστικός, ο θρησκευτικός, ο ιαματικός και ο γαστρονομικός.

Συγκεκριμένα, οι μαθητές:

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο:

Συμμετείχαν σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα e-twinning «Stepping into Sustainability: Tourism!»
Υλοποίησαν εκπαιδευτική επίσκεψη στο συνεργαζόμενο ευρωπαϊκό σχολείο Agrupamento de Escolas de Montijo, Lisbon, Portugal, όπου γνώρισαν την κουλτούρα και τη βιώσιμη ανάπτυξη ενός άλλου τόπου

Σε τοπικό - ελληνικό επίπεδο:

Συμμετείχαν στο Δίκτυο «Τουρισμός και Περιβάλλον», του ΚΕΠΕΑ Αρχάνων Κρήτης
Υλοποίησαν περιπάτους παρατήρησης και διαγράµµατα περιπάτων στην πόλη μας και στο ποτάμι της.
Συμμετείχαν σε συζήτηση για την επίσκεψη σε μουσεία και τη σημασία της.
Μελέτησαν ταφικές ιεροτελεστίες και πρόσωπα αγαλμάτων και εικόνων.
Επισκέφτηκαν τον αρχαιολογικό χώρο της Μίεζας.
Επισκέφτηκαν το βεστιάριο του Λυκείου Ελληνίδων, όπου μελέτησαν παραδοσιακές φορεσιές και κουστούμια. Παρακολούθησαν εισήγηση από μέλος λαογραφικού συλλόγου για έθιμα-δρώμενα του τόπου.
Πραγματοποίησαν έρευνα στη βιβλιοθήκη σε ομάδες και συνέλεξαν πληροφορίες για τα μελετώμενα έθιμα.
Μέρος των μαθητών συμμετείχαν σε πρόβα εθίμου από συμμετέχοντες στο δρώμενο και παρακολούθησαν αναπαράσταση χριστουγεννιάτικου εθίμου «Ρογκάτσια».
Υλοποίησαν επίσκεψη στον κάμπο της περιοχής μας την περίοδο της άνθισης των ροδάκινων.
Γευτήκαμε τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, δημιουργώντας μια βιώσιμη επιλογή πρωινού.
Υλοποίησαν Εκπαιδευτική επίσκεψη, με ξενάγηση και βιωματικές δράσεις από τον Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού/ Λουδία/ Αλιάκμονα
Ξεναγήθηκαν στο φαράγγι Λουτρακίου, όπου παρακολούθησαν βιωματικές δράσεις από το ΚΕΠΕΑ Λουτρακίου, στη θεματική «Λουτρά Λουτρακίου Πόζαρ».
Γνώρισαν τα οφέλη του Ιαματικού Τουρισμού και κολύμπησαν στους διαμορφωμένους χώρους στο φαράγγι Λουτρακίου.

Τελικά:

Εκπόνησαν εργασίες και δημιούργησαν αφίσες, ψηφιακή παρουσίαση και e-book.

Υλοποιώντας δράσεις και δραστηριότητες, λοιπόν, επισκέφτηκαν αειφόρες τουριστικά περιοχές (εξαιρετικού περιβαλλοντικού, πολιτισμικού και ιστορικού ενδιαφέροντος) και προτεινόμενες περιβαλλοντικές διαδρομές περιοχών, οι μαθητές κατανόησαν τις Αρχές και Πρακτικές, που θα πρέπει να εφαρμόζονται στο πλαίσιο του βιώσιμου και αειφόρου τουρισμού, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, όπως:

Να γίνεται βέλτιστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων

Να υπάρχει σεβασμός στην κοινωνική και πολιτιστική αυθεντικότητα των τοπικών κοινοτήτων.
Να εξασφαλίζεται η βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων, παρέχοντας κοινωνικοοικονομικά οφέλη σε όλους τους ενδιαφερομένους … συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της φτώχειας.

Και κατέληξαν στον προβληματισμό αν τελικά η περιοχή έχει απωλέσει τον αγροτικό χαρακτήρα της και αν η τουριστικά και βιώσιμα ανάπτυξη του τόπου μας σημαίνει και μείωση της αγροτικής μας παραγωγής;

Εν κατακλείδι, η περιβαλλοντική μας ομάδα γνώρισε την αξία της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, αξιοποιώντας τις ιδιαίτερες ικανότητες, δεξιότητες και γνώσεις του κάθε μαθητή και αναπτύσσοντας την κριτική και δημιουργική του σκέψη. Ευαισθητοποιήθηκε σε θέματα σχετικά με το περιβάλλον και διαμόρφωσε μια διαφορετική κουλτούρα για τον τουρισμό και εν τέλει τη δική του άποψη για μια βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και μια Αειφορική τοπική κοινωνία.

Ενδεικτικά παραθέτουμε φωτογραφικό υλικό των δράσεων μας και των αειφορικών τουριστικών επιλογών στον τόπο μας.