Ο θεσμός της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα - Είκοσι χρόνια Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε

Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο 6ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ

 Κυριακή  2/12/12 στο ΚΕΔΕΑ του ΑΠΘ

Η απόφαση της ΠΕΕΚΠΕ να πραγματοποίηση το 6ο Συνέδριο της, στην πόλη της Θεσσαλονίκης, μπορεί να έγινε με αφορμή τον εορτασμό της πόλης για την απελευθέρωση της, συνέπεσε όμως με τα είκοσι χρόνια λειτουργίας της Ένωσης και την ιδιαίτερη σημασία που αποκτούσε αυτό, μιας και η ιδέα και οι ενέργειες για τη δημιουργία της ΠΕΕΚΠΕ, ξεκίνησε από αυτή  την πόλη.

Με δεδομένο μάλιστα, ότι ο θεσμός της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, μέσα στο πλαίσιο της κρίσης που διέρχεται η χώρα μας, βρίσκεται μπροστά σε ένα φάσμα μεταρρυθμίσεων και αλλαγών που σχεδιάζονται για την εκπαίδευση, κρίθηκε σκόπιμο να οργανωθεί  στο πλαίσιο του Συνεδρίου, συζήτηση με θέμα:

“ Ο θεσμός της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα - Είκοσι χρόνια ΠΕΕΚΠΕ”

 Τη συζήτηση συντόνιζε ο Θοδωρής Μαρδίρης, Υπ. ΚΠΕ Καστοριάς- μέλος ΔΣ της ΠΕΕΚΠΕ, ο οποίος εισαγωγικά αφού αναφέρθηκε στην ιστορική σχέση – χρονική απόσταση – μεταξύ των παγκόσμιων και τοπικών γεγονότων που αφορούν την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και το θεσμό της στη χώρα μας και επισημαίνοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της εκπαιδευτικής προσέγγισης, έδωσε το λόγο στους ομιλητές, αφού καθόρισε τους άξονες της συζήτησης, που εκτός από ιστορικές αναδρομές, είναι αναγκαίο να αναζητήσουν και τις προοπτικές του θεσμού για το μέλλον του.

• Η θεσμοθέτηση της Π.Ε, κατάφερε να προκαλέσει αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα ή τελικά να αφομοιωθεί από αυτό? 

• Για να γίνει ακόμα πιο αποτελεσματική η Π.Ε, σε ποια στοιχεία της (δομή, περιεχόμενο, μεθοδολογία κλπ), χρειάζεται να δοθεί έμφαση ή να γίνουν αλλαγές? 

• Αναδρομή στην εξέλιξη του θεσμού. Οι νέες δομικές μορφές: Ευέλικτη ζώνη, Ερευνητικές εργασίες, Κέντρα Π.Ε και δια βίου μάθησης. Ποια η διαφαινόμενη προοπτική του θεσμού της Π.Ε? 

• Η αναγκαιότητα ίδρυσης της Ένωσης (ΠΕΕΚΠΕ). Ποιος ο ρόλος και η συμβολή της, στην εδραίωση και την εξέλιξη του θεσμού της Π.Ε? 

• Ιστορική αναδρομή και απόπειρα αποτίμησης της εικοσάχρονης δράσης της Ένωσης. 

Η συζήτηση ξεκίνησε αρχικά με  τοποθετήσεις των εισηγητών, σε θέματα που αφορούν την ίδια την Ένωση (μια και είχε και το χαρακτήρα τιμητικής εκδήλωσης για τα είκοσι χρόνια λειτουργίας της), ώστε στο τέλος, να υπάρχει η ευχέρεια συζήτησης πάνω στο θεσμικό πλαίσιο της Π.Ε. Συνοπτικά τα σημεία πάνω στα οποία  επικεντρώθηκαν οι ομιλητές για να αναπτυχθεί συζήτηση, ήταν:

Η Βέτα Τσαλίκη, Δ/ντρια Γυμνασίου Πεύκων  και μέλος του Δ.Σ του Παραρτήματος Κεν. Μακεδονίας, μιλώντας για την απαρχή δημιουργίας της Ένωσης,  που ξεκίνησε από την πόλη της  Θεσσαλονίκης, αναφέρθηκε σε όλες τις διαδικασίες προετοιμασίας προς αυτό το σκοπό  και το αξιοσημείωτο είναι, από τις  αναφορές της έγινε φανερό, πως από τότε  και μέχρι σήμερα, τους εκπαιδευτικούς που εμπλέκονταν με την Π.Ε, τους  απασχολούσαν ποικίλα και ουσιαστικά θέματα εκπαίδευσης.

Η Δέσποινα Σουβατζή, Υπεύθυνη ύλης του περιοδικού της ΠΕΕΚΠΕ, αφού αναφέρθηκε στις πρόδρομες κινήσεις σε εθνικό επίπεδο που συντέλεσαν μαζί με τη διεθνή συγκυρία,  στη δημιουργία  ικανής  μάζας  εκπαιδευτικών να ιδρύσει την Ένωση, ανέλυσε την αναγκαιότητα συγκρότησης  συλλογικότητας (ΠΕΕΚΠΕ), που  συντέλεσε και συντελεί στη συνειδητοποίηση της επαγγελματικής ταυτότητας του εκπαιδευτικού που εμπλέκετε με την Π.Ε και στον προσδιορισμό των επαγγελματικών του χαρακτηριστικών και του δίνει τη δυνατότητα διαμόρφωσης απόψεων και θέσεων για τη δουλειά του. Τέλος, μιλώντας για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ΠΕΕΚΠΕ, κατέληξε στο να απαριθμήσει τη συμβολή της, στην εδραίωση και εξέλιξη του θεσμού της Π.Ε.

Ο Γιώργος Περδίκης, Δ/ντης 3ου  Λυκείου Κατερίνης, αφού ξεκίνησε με αναφορά σε διεθνή ιστορικά δεδομένα, συνδέοντας τα με δεδομένα που αφορούν τη χώρα μας, επικεντρώθηκε στα καινοτομικά στοιχεία  που το ίδιο το πλαίσιο της Π.Ε εισάγει  στην εκπαίδευση (χάρτα Βελιγραδίου, Διακήρυξη της Τυφλίδας  κλπ) και  αποτελούν «μεταρυθμιστικά» στοιχεία για την ίδια την εκπαιδευτική πράξη. Στο τέλος  καταλήγοντας  υποστήριξε ότι, η Π.Ε όχι μόνο δεν αφομοιώθηκε, αλλά κατάφερε ένα πλήθος αλλαγών στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, που αποτέλεσαν και αποτελούν, μια άτυπη αλλά ουσιαστική εσωτερική μεταρρύθμιση, όπως: 1) η μάθηση μέσα από την πράξη 2) η διεπιστημονικότητα, 3)  η αλλαγή της σχέσης μαθητή – δάσκαλου, 4) η μέθοδος project, 5) τα Κ.Π.Ε, 6) η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, 7) η μέθοδος επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών (workshop) κ.α  στοιχεία που εδραιώθηκαν σταδιακά και μάλιστα από τη βάση της εκπαιδευτικής πυραμίδας, κάτι που διευκολύνει και τώρα την είσοδο και εμπέδωση νέων καινοτομιών στο σχολείο.

Στη συνέχεια  η συζήτηση προχώρησε στα του θεσμικού πλαισίου και ζητήθηκε από τις δύο κυρίες που υπηρετούν στις Διοικητικές δομές του Υπουργείου Παιδείας, να πάρουν τον λόγο.

Η κ. Εφη Φουσέκη, Δ/ντρια ΣΕΠΕΔ του ΥΠΑΙΘΠΑ, αφού αναφέρθηκε πρώτα στη σχέση της με την Π.Ε και την ΠΕΕΚΠΕ, προχώρησε μιλώντας για τις Διοικητικές ρυθμίσεις που στήριξαν το θεσμό και όσα  χρειάζονται ακόμα να γίνουν, ώστε από μια διαδικασία προαιρετική (αν και υπάρχει αντίλογος), να εξελιχθεί σε διαδικασία που θα αφορά ολόκληρο τον μαθητικό πληθυσμό. Απαρίθμησε ενέργειες που συντελούν στην εξάπλωση των αντιλήψεων της Π.Ε, όπως: Ερευνητικές εργασίες, ευέλικτη ζώνη, θεσμό Αριστείας  και Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του Υπουργείου, τη χρηματοδότηση των ΚΠΕ και τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Αειφορίας που αφορούν την Περιφερειακή Ανάπτυξη, τις καινοτομίες και τις ανταλλαγές εκπαιδευτικών. Κατέληξε τέλος, στις προσπάθειες που καταβλήθηκαν, ώστε να διατηρηθεί ο θεσμός των Υπεύθυνων Π.Ε και λοιπών δραστηριοτήτων (μοναδικός στα ευρωπαϊκά δεδομένα), εν μέσω κρίσης, τουλάχιστον στις 10 μεγάλες Περιφέρειες για όλες τις προαιρετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ενώ για τις υπόλοιπες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, συνεχίζει να διατηρείται ένας  μόνο Υπεύθυνος για όλες τις καινοτόμες δραστηριότητες στα σχολεία.

Η κ. Τασία Ξυλόκοτα, Τμηματάρχης Α.Υ. & Π.Α. της Δ/νσης ΣΕΠΕΔ του ΥΠΑΙΘΠΑ, στη συνέχεια,  σχολιάζοντας  τις ιστορικές αναδρομές που γίνανε προηγούμενα, πρόσθεσε πως κάποιοι μπορεί να ίδρυσαν  την ΠΕΕΚΠΕ και να  ξεκίνησαν το έργο της  Π.Ε , αλλά  και κάποιοι άλλοι εν συνεχεία, το στήριξαν και συνεχίζουν να το κάνουν. Συνεχίζοντας, αναφερόμενη στο ρόλο και στο έργο των Υπεύθυνων Π.Ε,  επεσήμανε τη  θετική συμβολή τους στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και αναφέρθηκε επίσης, στον αγώνα που χρειάστηκε να δοθεί τα τελευταία  τρία χρόνια της κρίσης, για τη στελέχωση και τη λειτουργία των ΚΠΕ. Τέλος, μιλώντας για το Νόμο - Γιαννάκου του 2005, που δίνει εποπτικό ρόλο στους Σχολικούς Συμβούλους και  στα θέματα της Π.Ε, τόνισε την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ όλων των πλευρών της εκπαίδευσης, για πιο αποτελεσματικό έργο.

Στο τέλος ο λόγος δόθηκε στον Νίκο Στεφανόπουλο Πρόεδρο της ΠΕΕΚΠΕ, ο οποίος μίλησε για τα θεσμικά θέματα που απασχόλησαν την Ένωση και για τις συνομιλίες της ΠΕΕΚΠΕ με το Υπουργείο Παιδείας.

Μετά τις εισηγήσεις, ο λόγος δόθηκε στο ακροατήριο και αναπτύχθηκε έντονη συζήτηση  (ερωτήματα και τοποθετήσεις), λόγω  της αγωνίας που διακατέχει όλους τους εκπαιδευτικούς, για τους μη διαφαινόμενους νέους σχεδιασμούς του Υπουργείου Παιδείας και των άδηλων προοπτικών του θεσμού της Π.Ε και όχι μόνον, εξαιτίας της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.

Αναλυτικά μπορείτε να βρείτε τις εισηγήσεις  των: Τ. Τσαλίκη, Δ. Σουβατζή  και Γ. Περδίκη και ολόκληρη  τη συζήτηση βιντεοσκοπημένη  στη δ/νση: https://www.youtube.com/watch?v=qAJoyE_oWME