Κριτική Παιδαγωγική

Η εργασία αυτή επιχειρεί να συμβάλει στο διάλογο για την κριτική παιδαγωγική θεωρία και πράξη στο ελληνικό σχολείο, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ξεδιπλώνοντας εμπειρίες εκπαιδευτικών που οραματίζονται, σχεδιάζουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα, στα οποία τα μικρά παιδιά αποτελούν ισότιμους συνομιλητές και ενεργούς παράγοντες κριτικού μετασχηματισμού του περιβάλλοντός τους. Παρουσιάζονται οι περιπτώσεις δύο σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Αθήνα, όπου τα μικρά παιδιά ενεπλάκησαν σε διαδικασίες διαβούλευσης, οραματισμού και δράσης για τα ζητήματα του άμεσου περιβάλλοντός τους. Οι εκπαιδευτικοί των παραπάνω σχολείων υποστηρίχθηκαν μέσα από επιμορφωτικές διαδικασίες με επίκεντρο τη βιωματική εκπαίδευση, τη διαλογική αλληλεπίδραση και την ενδυνάμωση, που τις ενθάρρυναν να προσεγγίσουν την περιβαλλοντική εκπαίδευση ως μία πολιτική διαδικασία που δεν αποδέχεται την πραγματικότητα ως μία παγιωμένη κατάσταση, παλεύει ενάντια στην απάθεια και στο φόβο και δημιουργεί συναντήσεις και συνεργασίες με σκοπό την εκπαιδευτική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή.

Στην παρούσα εργασία αρχικά γίνεται μια σύντομη παρουσίαση των κυριότερων διαστάσεων της υφιστάμενης κρίσης αλλά και των βασικών αρχών της Κριτικής Παιδαγωγικής και της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία ώστε να διαφανούν τα κοινά τους στοιχεία και να αναδειχτεί η επικαιρότητα τους στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Στη συνέχεια, η ένταξη των θέσεων και των πρακτικών των κριτικών παιδαγωγών στην εκπαίδευση μέσα από μια κριτική θεώρηση/αποτίμηση αποτελεί σημαντική πλευρά της εργασίας, προκειμένου αυτή να λειτουργήσει αναστοχαστικά για κάθε ενδιαφερόμενο εκπαιδευτικό στην ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή που διανύουμε. Τέλος, επιλέγονται και παρατίθενται αποσπάσματα του λόγου του Freire, ως του σημαντικότερου εκπρόσωπου της Κριτικής Παιδαγωγικής, εν είδει προβληματισμών που ενέχουν προτάσεις.