Η συζήτηση που ξεκίνησε στο 6ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ, για τη σχέση των Φυσικών Επιστημών με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, συνεχίζεται και σε αυτό το τεύχος, με το άρθρο της Βασιλικής Παπαδημητρίου: “Κοινωνική διάσταση στις Φυσικές Επιστήμες του σχολείου και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση”. Στο άρθρο αναδεικνύεται και επιβεβαιώνεται μέσα από την προσέγγιση των αναλυτικών προγραμμάτων (STS), των δικτύων, καθώς επίσης και των συζητήσεων και των αντιπαραθέσεων που αναπτύχτηκαν από τη δεκαετία του 80 και μέχρι σήμερα, η ανάγ
Τεύχος 3 (48)
Άρθρα με κρίση
-
Η σύνδεση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ) με τις παραδοσιακές Φυσικές Επιστήμες (ΦΕ) του σχολείου, που δίνουν έμφαση στην απόκτηση ακαδημαϊκού χαρακτήρα γνώσης, υπήρξε αντικείμενο συζήτησης καθώς θεωρήθηκε ότι η σύνδεση αυτή ενέχει τον κίνδυνο υποβάθμισής της και προαγωγής μιας τεχνοκρατικής θεώρησης για τις σχέσεις του ανθρώπου με το περιβάλλον. Από το τέλος της δεκαετίας του ’80 σε παγκόσμιο επίπεδο, με επίκεντρο την ανταπόκριση της εκπαίδευσης στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, επιχειρείται η αναμόρφωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αφορούν μεταξύ των άλλων και αυτά των ΦΕ. Στα νέα προγράμματα κυρίαρχη φαίνεται να είναι η τάση σύνδεσης της επιστημονικής γνώσης με κοινωνικά θέματα μεταξύ των οποίων φυσικά συμπεριλαμβάνονται και τα περιβαλλοντικά. Για το λόγο αυτό, παρουσιάζει ενδιαφέρον η διερεύνηση των προοπτικών σύνδεσης της ΠΕ με τις ΦΕ στο πλαίσιο των νέων τάσεων προκειμένου να αναδειχτούν εκείνες οι δυνατότητες που θα αποβούν αμοιβαία ωφέλιμες και για τα δυο πεδία.
-
Το Βραβείο Αειφόρου Σχολείου είναι ένας θεσμός με τη μορφή διαγωνισμού μεταξύ σχολείων, για την αλλαγή προς ένα αειφόρο σχολείο. Τελεί υπό την αιγίδα του ΥΠΑΙ.Θ.Π.Α. Στηρίζεται σε 40 πρωτότυπους «δείκτες αειφόρου σχολείου» χωρισμένους σε τρεις τομείς (Παιδαγωγικό, Κοινωνικό/Οργανωσιακό, Περιβαλλοντικό). Κάθε δείκτης υποδηλώνει ορισμένες δράσεις εκ μέρους των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς το σχολείο εισάγει για κάθε δείκτη μια τιμή (με βάση τις δράσεις που έχει αναπτύξει) και το άθροισμα αυτών των τιμών δίνει την τελική βαθμολογία του σχολείου με την οποία γίνεται η κατάταξη και η βράβευση. Τα σχολεία παίρνουν μέρος στον πανελλήνιο διαγωνισμό προαιρετικά και στην εργασία αυτή εξετάζουμε τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών στο σχολικό πρόγραμμα δράσης του Βραβείου Αειφόρου Σχολείου, σε σχέση με τον τύπο και τη βαθμίδα του σχολείου.
-
Πολλές από τις μεθοδολογίες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.), όπως τα σχέδια εργασίας (μέθοδος project), έλκουν την καταγωγή τους από το προοδευτικό παιδαγωγικό κίνημα των αρχών του 20ου αιώνα. Στην Ελλάδα κυριότεροι εκπρόσωποι αυτού του κινήματος υπήρξαν ο Αλέξανδρος Δελμούζος και ο Μίλτος Κουντουράς. Η επαφή με τη φύση, οι περίπατοι και οι εκδρομές ήταν στοιχεία στα οποία έδιναν ιδιαίτερη έμφαση και μπορούν να θεωρηθούν πρωτόλειες μορφές Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Ωστόσο, το έργο τους δεν έχει βρει ολοκλήρωση στο ελληνικό σχολείο μέχρι σήμερα. Όχι μόνο η συνάφεια με τη δουλειά που γίνεται σήμερα στα προγράμματα Π.Ε. δεν έχει αναγνωριστεί, αλλά και η δημοκρατική συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών στις εκπαιδευτικές, διοικητικές και θεσμικές διαδικασίες, η λειτουργία του σχολείου ως μια δημοκρατική κοινότητα, δεν μπόρεσαν να βρουν τρόπο εφαρμογής στις σχολικές συνθήκες που παραμένουν στεγνές, περιοριστικές και αποστειρωμένες. Η επανασύνδεση με τις παραδόσεις του ελληνικού προοδευτικού παιδαγωγικού κινήματος μπορεί να προσδώσει στην Π.Ε. όχι μόνο ιστορικό βάθος και τοπικά δοκιμασμένα παραδείγματα, αλλά να βελτιώσει τις πρακτικές της και να αναδείξει το πλήρες δυναμικό που αυτή μπορεί να λάβει, με όλες τις ριζοσπαστικές εκδοχές.
-
Στην παρούσα εργασία αρχικά γίνεται μια σύντομη παρουσίαση των κυριότερων διαστάσεων της υφιστάμενης κρίσης αλλά και των βασικών αρχών της Κριτικής Παιδαγωγικής και της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία ώστε να διαφανούν τα κοινά τους στοιχεία και να αναδειχτεί η επικαιρότητα τους στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Στη συνέχεια, η ένταξη των θέσεων και των πρακτικών των κριτικών παιδαγωγών στην εκπαίδευση μέσα από μια κριτική θεώρηση/αποτίμηση αποτελεί σημαντική πλευρά της εργασίας, προκειμένου αυτή να λειτουργήσει αναστοχαστικά για κάθε ενδιαφερόμενο εκπαιδευτικό στην ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή που διανύουμε. Τέλος, επιλέγονται και παρατίθενται αποσπάσματα του λόγου του Freire, ως του σημαντικότερου εκπρόσωπου της Κριτικής Παιδαγωγικής, εν είδει προβληματισμών που ενέχουν προτάσεις.
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο σχολείο
-
Το σχολικό έτος 2012-2013 τα Γραφεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης & Πολιτιστικών Θεμάτων της Διεύθυνσης Β/θμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης κάλεσαν τις σχολικές μονάδες της περιοχής ευθύνης τους να συμμετάσχουν σε μία εκπαιδευτική δράση με τίτλο «Η γειτονιά μου μέσα από το φακό μιας κάμερας».
-
Σε μια προσπάθειά μας να συνδέσουμε την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με την κοινωνική δράση, στα πλαίσια του προγράμματός μας, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την ανακύκλωση. Η ιδέα προέκυψε έπειτα από παρατήρηση ενός προνηπίου, το οποίο σε συζήτηση στην παρεούλα ρώτησε την εκπαιδευτικό του τμήματος “Κυρία, γιατί δεν παίρνουμε μια κούτα και να φτιάξουμε με αυτήν ένα αυτοκινητάκι για να οδηγούμε;”. Η εκπαιδευτικός σκέφτηκε πως αυτή ήταν μια ωραία ευκαιρία για να ξεφύγουμε από τις Φυσικές Επιστήμες όσον αφορά στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και να προσεγγίσουμε ένα θέμα που έχει περισσότερο κοινωνική διάσταση.
-
Τη σχολική χρονιά 2010 - 2011 στο Γυμνάσιο Νέων Επιβατών, Δήμου Θερμαϊκού Νομού Θεσσαλονίκης υλοποιήθηκε Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με θέμα την ανακύκλωση και τίτλο: «Τίποτα δεν πάει χαμένο», διάρκειας επτά μηνών, με τη συμμετοχή δεκαεννέα μαθητών της Γ΄ Τάξης και συντονιστή τον καθηγητή Γιαπουντζή Κωνσταντίνο, κλάδου ΠΕ02.
-
Τη σχολική χρονιά 2011-2012, στο 55ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, εκπονήσαμε για τέσσερις μήνες με τα παιδιά της Πρώτης Τάξης του Δημοτικού Σχολείου, το Πρόγραμμα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με Θέμα: “Παραμύθια με τα Σκουπίδια”.
Κ.Π.Ε. και κέντρα δια βίου μάθησης
-
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου, οργάνωσε και συντόνισε μαζί με το Δήμο Θεσσαλονίκης και τις Διευθύνσεις Π & ΔΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης, το Τοπικό Δίκτυο Εκπαίδευσης με τίτλο: « Ενεργός Πολίτης: Ερευνούμε το σχολείο, τη γειτονιά μας και ενεργούμε με όραμα το μέλλον», στο οποίο συμμετείχαν 17 σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι δράσεις των παιδιών παρουσιάστηκαν την Τρίτη 14 Μαΐου στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Περιβάλλον και Κοινωνία
-
Ο προσδιορισμός του νερού ως κοινωνικού αγαθού ή ως εμπορεύματος είναι θεμελιώδους σημασίας, διότι υπαγορεύει ευθέως τη δυνατότητα δημόσιας ή ιδιωτικής διαχείρισής του.
-
Η ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης-αποχέτευσης αποτελεί μέρος της επιχειρούμενης ιδιωτικοποίησης τομέων στρατηγικής σημασίας για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον (όπως είναι επίσης η ηλεκτρική ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι σιδηροδρομικές μεταφορές, η τροφή, τα απορρίμματα κλπ), και η οποία θα υπονομεύσει κάθε προσπάθεια άσκησης μιας πολιτικής ανεξαρτησίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
-
Η αναζήτηση της άγνωστης ιστορίας της ευρύτερης περιοχής των Πεύκων Θεσσαλονίκης, το γνωστό Ρετζίκι, μας έδωσε ακόμη μία φορά την ευκαιρία να συγκεντρωθούμε και να περιηγηθούμε, να μάθουμε και να γνωρίσουμε, να συζητήσουμε και να ανταλλάξουμε απόψεις και γνώσεις. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η ΠΕΕΚΠΕ Κεντρικής Μακεδονίας διοργάνωσε με επιτυχία την Τετάρτη 22 Μαΐου 2013, μία ακόμη εκδήλωση στα Πεύκα για τους καθηγητές και δασκάλους, για τους κατοίκους της περιοχής και για όσους αναζητούν να γνωρίσουν άγνωστες πτυχές της ιστορίας της περιοχής.
Τ.Π.Ε και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
-
Η Πύλη Παιδαγωγικού Υλικού Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι μία από τις λιγοστές Πύλες, που έρχεται να καλύψει την ανάγκη εύρεσης Παιδαγωγικού υλικού για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Π.Ε.) – Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Ε.Π.Α.) με ιδιαίτερα προσεγμένο και αποτελεσματικό τρόπο.
-
Το Παράρτημα της ΠΕΕΚΠΕ Κεντρικής Μακεδονίας και το Γραφείο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης διοργάνωσαν σεμινάριο 20 ωρών μεικτής επιμόρφωσης εκπαιδευτικών της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης σε θέματα web 2.0. Ειδικότερα το θέμα του σεμιναρίου ήταν η αξιοποίηση των συνεργατικών εργαλείων του Διαδικτύου (Web 2.0) στην επικοινωνία των και τη δημιουργική εφαρμογή από τις Περιβαλλοντικές Ομάδες.
Βιβλιοπαρουσίαση
-
Μπορεί για πολλούς η παρούσα κρίση να θυμίζει έντονα την κρίση του 1929, που συντέλεσε στην εδραίωση των φασισμών στην Ευρώπη, όμως η σημερινή κρίση είναι περισσότερο πολύπλευρη κάτω από τον εκρηκτικό συνδυασμό της απορρύθμισης του παγκόσμιου καπιταλισμού και της άρνησης του να πάρει σοβαρά υπόψη του τις οικολογικές πλευρές της κρίσης, την κλιματική αλλαγή, την ανατίμηση των βασικών ενεργειακών πρώτων υλών και τη δημογραφική αύξηση.
-
Η έκδοση του Οδηγού για τον επισκέπτη ή τον ερευνητή στο Εθνικό Πάρκο της Λίμνης Κερκίνης, είναι μια συμβολή στην κατανόηση της αειφορικής συμβίωσης του ανθρώπου με την «άγρια» ζωή. Ο οδηγός για τα πουλιά του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης περιλαμβάνει 132 είδη εικονογραφημένων πουλιών, με μια μικρή περιγραφή των διαγνωστικών γνωρισμάτων τους (ενήλικων ατόμων), την επιστημονική και κοινή ονομασία τους, καθώς και ένα μικρό χάρτη που αφορά την εξάπλωση του είδους στον ευρωπαϊκό χώρο.
-
Δύο βιβλία του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων για το θαλλάσιο πάρκο και τη βιοποικιλότητά του.
Ενημέρωση
-
Η απόφαση της διοργάνωσης ημερίδας στην Κωνσταντινούπολη, στο Ζωγράφειο Λύκειο το 2009 ξεκίνησε από τη διάθεση να γίνει γνωστή η Περιβαλλοντική Αγωγή στα σχολεία της ομογένειας αφ΄ ενός, αλλά και αφ΄ ετέρου, να εξασφαλιστεί η ηθική συνδρομή της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στο όλο «εγχείρημα», προκειμένου, να προκύψει στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς η ευκαιρία να «κοινωνήσουν» τις ιδέες του, τη γνώση του, την τοποθέτησή του πάνω στο περιβαλλοντικό ζήτημα! Έτσι απευθυνθήκαμε στην Παναγιότητα του και εκθέσαμε τον προβληματισμό μας, αιτούμενοι παράλληλα να τεθεί υπό την αιγίδα του ‘’ημερίδα’’ με θέμα, που αφορούσε στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Υπογραμμίσαμε λοιπόν πως το ξεκίνημά μας, ως δασκάλων, έγινε σε μια κοινωνία πιο εξωστρεφή, πιο αισιόδοξη, ανοιχτή στις προκλήσεις της εποχής της.
-
Το ΕΝΟ είναι ένα παγκόσμιας εμβέλειας περιβαλλοντικό και πολιτιστικό πρόγραμμα, που έχει ως σκοπό να αφυπνίσει την περιβαλλοντική συνείδηση κυρίως των νέων, αλλά και μεγαλύτερων σε ηλικία ανθρώπων. Έδρα του είναι η Φιλανδία και υποστηρίζεται από το Φιλανδικό υπουργείο παιδείας και από τα Η.Ε. Ιδρυτής του είναι ο Mika Vanhannen, Φιλανδός δάσκαλος.
Μέλη του είναι 149 χώρες και 13.000 σχολεία από όλο τον πλανήτη, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται καθημερινά.
Ενημέρωση από τα Παραρτήματα
-
Το Παράρτημα Κεν. Μακεδονίας της ΠΕΕΚΠΕ, τον Απρίλιο του 2013, με μέλη και φίλους εκπαιδευτικούς της Ένωσης, πραγματοποίησαν επίσκεψη στον Νομό Έβρου και σε πόλεις της Αν. Θράκης (Κάραγατς και Αδριανούπολη), με τη συνεργασία και την υποστήριξη του Παραρτήματος Έβρου – Ροδόπης της ΠΕΕΚΠΕ.
Copyright © 2012 Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση