Περισσότερα από τριάντα χρόνια συμπληρώνονται από την «είσοδο» της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε) στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και περίπου πάνω από μια δεκαετία συζητάμε για τον «αναπροσανατολισμό» της προς την εκπαίδευση για την Αειφορία (Ε.Α) και τη Βιώσιμη ανάπτυξη. Νέες αφηγήσεις – ίσως ανώφελες - για να δώσουμε νόημα και περιεχόμενο σε προσπάθειες να ξεπεραστούν δήθεν ελλείψεις και διαστρεβλώσεις από προηγούμενες λύσεις. Ελιγμοί μάλλον για να προκαλούν διαδικασίες αλλαγής χωρίς να αλλάζει τίποτα. Ποιο όμως είναι το κεντρικό διακύβευμα?
Τεύχος 18 (63)
της σύνταξης
Άρθρα με κρίση
-
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ)/Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) προβάλλεται ως η ριζοσπαστικά διαφορετική μορφή διδασκαλίας, που μέσα από την οικοδόμηση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας ταυτόχρονα επιχειρεί να αλλάξει τη φυσιογνωμία του παραδοσιακού σχολείου. Εμφανίζεται ως ένα εκπαιδευτικό κίνημα, του οποίου οι παιδαγωγικές αρχές και μέθοδοι διαφοροποιούνται σημαντικά από κείνες του παραδοσιακού σχολείου, δίνοντας έμφαση εκτός των άλλων στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της κριτικής, δημιουργικής και συστημικής σκέψης, που θα της προσδώσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της (κριτική, ολιστική, συστημική) και θα διαποτίσουν τη φιλοσοφία και την πρακτική της. Συνιστούν βασικές εκπαιδευτικές επιδιώξεις και παράλληλα συνεχή πρόκληση για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Στα πλαίσια αυτής της εργασίας θα επιχειρηθεί να αναδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο η ανάπτυξη και καλλιέργεια της κριτικής, δημιουργικής και συστημικής σκέψης προωθούν την ΠΕ/ ΕΑΑ και συμβάλλουν στην πραγμάτωσή της.
-
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να προβληματίσει σχετικά με ένα σύγχρονο ανησυχητικό φαινόμενο, δηλαδή τη μειωμένη επαφή των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον, τις αρνητικές συνέπειες στη ζωή τους και τη συμβολή της αγωγής υπαίθρου και των υπαίθριων δραστηριοτήτων στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και στο ευ ζην τους. Οι έρευνες δείχνουν ότι τις τελευταίες δεκαετίες αυξάνονται τα προβλήματα υγείας των παιδιών ενώ παράλληλα υπάρχει έλλειψη οικολογικής παιδείας. Η σύνδεση του παιδιού με τη φύση έχει διαρραγεί από το σύγχρονο τρόπο ζωής και την έκπτωση στάσεων και αντιλήψεων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Η υποκινητικότητα ως παράγοντας θνησιμότητας αυξάνεται διαρκώς. Μέσα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση επισημαίνονται τα οφέλη που προσφέρει στα παιδιά η συμμετοχή τους σε υπαίθριες βιωματικές δραστηριότητες, που είναι σημαντικές λειτουργίες στη διάρκεια της ζωής τους και βοηθούν τη δραστηριοποίηση τους ως μελλοντικών ενεργών πολιτών. Συμπερασματικά, τεκμηριώνεται ότι η συμμετοχή σε κινητικές δραστηριότητες στην ύπαιθρο είναι απαραίτητη, επιβάλλεται η ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία των παιδιών, επειδή προσφέρει σημαντικά οφέλη στα ίδια αλλά και στην κοινωνία τους.
-
Η εργασία αυτή επιχειρεί να συμβάλει στο διάλογο για την κριτική παιδαγωγική θεωρία και πράξη στο ελληνικό σχολείο, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ξεδιπλώνοντας εμπειρίες εκπαιδευτικών που οραματίζονται, σχεδιάζουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα, στα οποία τα μικρά παιδιά αποτελούν ισότιμους συνομιλητές και ενεργούς παράγοντες κριτικού μετασχηματισμού του περιβάλλοντός τους. Παρουσιάζονται οι περιπτώσεις δύο σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Αθήνα, όπου τα μικρά παιδιά ενεπλάκησαν σε διαδικασίες διαβούλευσης, οραματισμού και δράσης για τα ζητήματα του άμεσου περιβάλλοντός τους. Οι εκπαιδευτικοί των παραπάνω σχολείων υποστηρίχθηκαν μέσα από επιμορφωτικές διαδικασίες με επίκεντρο τη βιωματική εκπαίδευση, τη διαλογική αλληλεπίδραση και την ενδυνάμωση, που τις ενθάρρυναν να προσεγγίσουν την περιβαλλοντική εκπαίδευση ως μία πολιτική διαδικασία που δεν αποδέχεται την πραγματικότητα ως μία παγιωμένη κατάσταση, παλεύει ενάντια στην απάθεια και στο φόβο και δημιουργεί συναντήσεις και συνεργασίες με σκοπό την εκπαιδευτική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή.
Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
-
Η δυναμική των πόλεων και τα οικολογικά σπίτια είναι τα θέματα, που απασχόλησαν την Περιβαλλοντική Ομάδα του σχολείου μας στη διάρκεια της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Η προσέγγιση του θέματος έγινε μέσα από βιβλιογραφική και διαδικτυακή έρευνα, μέσα από την προσωπική τους εμπειρία και μέσα από την τέχνη. Στόχος του προγράμματος ήταν να προσεγγίσουν οι μαθητές/τριες την πόλη τους, να την αντιληφθούν ως σύστημα και να εκφράσουν τη δική τους άποψη για την αειφορική πόλη του μέλλοντος.
Θεσμικό και Μεθοδολογικό πλαίσιο της Π.Ε
-
Η επίσκεψή μου στην 58η Biennale Τέχνης της Βενετίας το καλοκαίρι 2019 αποτέλεσε τροφή για σκέψη πάνω στο ζήτημα της Εκπαίδευσης για την Αειφορία. Τι περιλαμβάνει όμως η Εκπαίδευση για την Αειφορία; Είναι το άθροισμα των σχολικών δραστηριοτήτων (προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων) που υλοποιούνται στα σχολεία μας εδώ και 30 περίπου χρόνια; Ή αποτελεί την εξέλιξη των προηγούμενων θεματικών εκπαιδεύσεων εστιάζοντας σε μια άλλη οπτική προσαρμοσμένη στις επιταγές της σύγχρονης σύνθετης και συνεχώς μεταβαλλόμενης πραγματικότητας;
-
Το Ζεν και γενικότερα η φιλοσοφία του Βούδα, η φιλοσοφία του Επίκουρου, η κβαντική θεωρία, το software του FuzzyLogic στηρίζονται στην αμφισβήτηση της ορθής λογικής, όπως αυτή διδάσκεται στην Δύση τους τελευταίους δεκάδες αιώνες. Η θεμελίωση της ξεκινά από τον Αριστοτέλη, με την λογική του τύπου του αποκλειόμενου μέσου, δηλαδή «το «Α» δεν μπορεί ταυτόχρονα να είναι και μη «Α»».
Περιβάλλον και Κοινωνία
-
Σήμερα η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, αφού έχει ήδη ξεκινήσει μια σχεδόν μη αναστρέψιμη πορεία,. Το περιβάλλον και η ανθρωπότητα καλούνται να αντιμετωπίσουν τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η μεταβολή του κλίματος στη σημερινή εποχή είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα που ελκύει τους επιστήμονες να το μελετήσουν και να προβλέψουν τις επιπτώσεις του. Επιστημονικά στοιχεία επιβεβαιώνουν, ότι λαμβάνουν ήδη χώρα κλιματικές μεταβολές και υπάρχουν νέα και ισχυρότερα στοιχεία ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της θερμοκρασίας, που παρατηρείται τα τελευταία πενήντα χρόνια οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες.
-
Είναι γνωστό ότι υπάρχουν διάφορες απόψεις για το θέμα της κλιματικής κρίσης. Η προσέγγιση της κλιματικής κρίσης, που επιχειρεί κάθε μια από αυτές, προκρίνει αναπόφευκτα και την αναγκαιότητα άσκησης διαφορετικής πολιτικής.
Μ.Κ.Ο. και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
-
Το «Teeschools» είναι ένα Ευρωπαϊκό έργο στο πλαίσιο του InterregMED, που υλοποιείται σε 7 Μεσογειακές χώρες και διάρκεια 3 χρόνια.
-
Η iSea είναι μια περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2016 στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός της αποτελεί η προστασία και διατήρηση των φυσικών υδάτινων οικοσυστημάτων με ιδιαίτερη έμφαση στη διατήρηση θεμελιωδών οικολογικών λειτουργιών και στην προστασία και διατήρηση της υδάτινης βιοποικιλότητας μέσω της επιστημονικής μελέτης, της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και της Επιστήμης των Πολιτών.
Εκπαιδευτικό υλικό
-
Ο οδηγός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση «Το παιδί, η πόλη και τα μνημεία» είναι απόρροια των δύο πρώτων χρόνων εφαρμογής του ομώνυμου εκπαιδευτικού προγράμματος σε σχολεία της Αθήνας τα σχολικά έτη 2016-17 και 2017-18.
-
Ο συλλογικός τόμος είναι προϊόν εμπλοκής τριαντατριών σχολείων από όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, στο κάλεσμα επαναχρησιμοποίησης – ανακύκλωσης υλικών στα σχολεία που συμμετείχαν στο διαγωνισμό «Βραβείο Αειφόρου σχολείου» και μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό, εφόσον συγκεντρώνει εξαιρετικές ιδέες αξιοποίησης «άχρηστων υλικών» που μπορούν να γίνουν «εργαλεία» στην εκπαιδευτική διαδικασία.
-
Το Κ.Π.Ε. Μεσολογγίου προχώρησε στην παραγωγή ενός δίτομου εκπαιδευτικού υλικού με τίτλο «Της λίμνης το νερό, της θάλασσας το αλάτι, λιμνοθάλασσας παλάτι» σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, μετά από σχετική έγκριση του Ι.Ε.Π. και του ΥΠ.Π.Ε.Θ.
-
Το Κ.Π.Ε. Περτουλίου-Τρικκαίων τη σχολική χρονιά 2017-2018 προχώρησε στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού με τίτλο: «130.000 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΠΕΤΡΑΣ» τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή.
Ενημέρωση - Συνέδρια
-
Το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσής μας με θέμα: «Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με στόχο την Αειφορία στην εποχή της κλιματικής αλλαγής» θα πραγματοποιηθεί στις 13, 14 & 15 Μαρτίου 2020 στην Πάτρα. Έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες και οι επαφές ώστε το Συνέδριο να τεθεί υπό την Αιγίδα του ΥΠΑΙΘ και να υλοποιηθεί με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ενημέρωση από το Δ.Σ. της ΠΕΕΚΠΕ
-
Επιστολή του Δ.Σ. της Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε. προς την Υπουργό Παιδείας με θέμα: «Ενέργειες για την εύρυθμη λειτουργία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Εκπαίδευσης για την Αειφορία στα σχολεία, κατά το διδακτικό έτος 2019-2020».
-
Επιστολή του Δ.Σ. της Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε. προς την Υπουργό Παιδείας με θέμα: "Προτάσεις για την εύρυθμη λειτουργία του θεσμού της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης".
-
Η Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε.) επιθυμώντας να συμβάλλει θετικά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με την διατιθέμενη επιστημονική γνώση και την προϋπάρχουσα εμπειρία των μελών της αλλά και όσων ασχολούνται με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση/ Εκπαίδευση για την Αειφορία, στη διαμόρφωση πρότασης ενός θεσμικού πλαισίου που θα υπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες και εξελίξεις, δημιούργησε ένα ανοιχτό forum δημοκρατικού διαλόγου στο οποίο σας καλεί να καταθέσετε τις απόψεις, τις προτάσεις και τον προβληματισμό σας.
-
Την Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2019, πραγματοποιήθηκε προγραμματισμένη συνάντηση εκπροσώπων του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε.) με τη Γ. Γραμματέα Πρωτοβάθμιας - Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του Υ.ΠΑΙ.Θ κ. Αναστασία Γκίκα. Θέμα συζήτησης ήταν τα αιτήματα άμεσης προτεραιότητας για την εύρυθμη λειτουργία του θεσμού της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης το τρέχον σχολικό έτος.
-
Την Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2018, πραγματοποιήθηκε προγραμματισμένη συνάντηση εργασίας του Διευθυντή της Διεύθυνσης Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης για την Αειφορία κ. Γεωργίου Αθανασόπουλου με αντιπροσωπεία του Δ.Σ. της Ένωσής μας.
Ενημέρωση από το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας
-
Βρισκόμαστε σε κλιματική έκτακτη ανάγκη και οφείλουμε να κινητοποιηθούμε τοπικά, εθνικά και παγκόσμια, άμεσα. Έχουμε ελάχιστα χρόνια μπροστά μας για να δράσουμε πριν να είναι πολύ αργά. Θα σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων; Για το λόγο αυτό ενώνουμε τις φωνές μας με εκατομμύρια νέους ανθρώπους από ολόκληρο τον πλανήτη μας για να ακουστεί ένα απλό μήνυμα: Ακούστε επιτέλους τους επιστήμονες! Σας καλούμε να συμμετέχετε στην διαμαρτυρία για το κλίμα την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2019, στον Λευκό Πύργο
-
Το παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας της ΠΕΕΚΠΕ οργάνωσε στις 27- 29 Σεπτεμβρίου 2019, εκπαιδευτική επίσκεψη στο Δασικό Χωριό Ερύμανθου. Η εκπαιδευτική επίσκεψη είχε θεματικό άξονα το δάσος και κατά τη διάρκειά της έγιναν εργαστήρια και δραστηριότητες σχετικά με το θέμα της επίσκεψης.
Ενημέρωση από τo Παράρτημα Δυτικής Ελλάδας
-
Πέρασαν κιόλας έξι μήνες από τον θάνατο της αείμνηστης Πένης Σακοβέλη, Υπεύθυνης Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας. Ο ρόλος της στην καθιέρωση και την προώθηση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ήταν καθοριστικός.
Copyright © 2012 Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση